Artystyczne korzenie
Urodził się 30 lipca 1511 w Arezzo w rodzinie garncarzy. Talent i zainteresowania artystyczne odziedziczył po dziadku i ojcu. Otrzymał także bardzo staranne wykształcenie.
– Kiedy Vasari ukończył 12 lat, jego ojciec przedstawił go jakiemuś ważnemu kardynałowi i Giorgio wyjechał na dalszą edukację do Florencji – mówiła dr Bożena Fabiani w audycji Ewy Prządki. – Dołączył do młodych Medyceuszy i uczył się odtąd razem z Hipolitem i Aleksandrem Medyceuszami.
Uczył się od najlepszych
Lekcje rysunku pobierał u samego Michała Anioła, a kiedy ten opuścił Florencję uczyli go: Andrea del Sarto i Baccio Bandinelli. – Podstawy miał znakomite – zaznaczyła dr Fabiani. – A ponieważ był szalenie pracowity i niezwykle ambitny, już jako 22-latek zakończył edukację artystyczną i został nadwornym artystą Medyceuszy.
Był prawdziwym człowiekiem wielu talentów: malarzem, architektem, literatem i scenografem. Jest twórcą dekoracji malarskiej Palazzo Vecchio oraz malowidła w kopule katedry Duomo we Florencji.
Freski na kopule katedry Duomo we Florencji autorstwa Giorgio Vasariego i Fedrico Zaccariego w latach 1572-1579 (scena Sądu Ostatecznego), fot. Arnaud25 (22.08.2013), Wikipedia/CreativeCommons
Mrówcza praca
Giorgio Vasari podjął się napisania "Żywotów najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów" w wieku 35 lat. Za dnia pracował jako malarz, wieczorami pisał. Podobno sypiał wówczas 3 godziny na dobę. – Trudno pojąć, jak człowiek, który był tak strasznie zajęty i zapracowany, znalazł siły na coś tak czasochłonnego jak dziejopisarstwo – mówiła dr Fabiani.
Zebrał dokumentację dotyczącą 160 artystów żyjących od XIII do XVI wieku. Ponadto wymienił w swojej pracy jeszcze 1150 nazwisk mniej znanych twórców. Dzieło Vasariego liczy ponad 1000 stron. Co ważne, w pracy nad "Żywotami…" cechowało go podejście charakterystyczne dla nowożytnego historyka. Przesiadywał w archiwach miejskich czy klasztornych, korzystał ze źródeł literackich. Przygotowując swoje dzieło życia dorobił się ogromnego archiwum, dzięki czemu niektóre dokumenty przetrwały do dziś. 18 lat po pierwszym wydaniu Vasari wydał drugie, uzupełnione o kolejne 30 nazwisk.
Ile prawdy w "Żywotach…"?
Kiedy dziś historycy przyglądają się sylwetkom artystów przygotowanym przez Vasariego dostrzegają wiele błędów, nazywając ich autora mitografem. Vasariemu często zdarzało się podawać nieprawidłowe daty, mylić dzieła i ich autorów. Sam zdawał sobie jednak z tego sprawę: "Kiedy poprawiałem to dzieło do drugiego wydania przerywałem nie raz pisanie, nie powiem na dni, lecz na długie miesiące, czy to z powodu podróży, czy z powodu nadmiaru prac malarskich, budowlanych, czy projektów, po prostu – wyznam szczerze – było dla mnie niemożliwe usunięcie wszystkich błędów".
Nie mniej jednak praca, którą wykonał pisząc "Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów" jest ogromna i doceniana przez historyków sztuki. Posłuchaj gawędy dr Bożeny Fabiani, historyka kultury i sztuki na temat życia i twórczości Giorgio Vasariego.
mb/bch