24 sierpnia 2008, godz. 10:00
Pacółtowo to jedno z niewielu miejsc ocalonych na mapie dawnych Prus Wschodnich. Majątek położony jest kilka kilometrów na wschód od drogi Olsztynek - Ostróda, w malowniczym, pofalowanym krajobrazie Górnych Prus. Jego historia sięga XIV wieku, kiedy nadania ziemskie otrzymali tu Prusowie - Glabune i Kunike. Potem dobra przeszły na własność rodu von Eppingen, następnie von Petzdorf oraz, w XVII i XVIII wieku, von Wernsdorf. Jednak prawdziwy rozkwit gospodarstwa to przełom XVIII i XIX stulecia. Ahasverus von Brandt, który nabył Pacółtowo, powiększył jego obszar i wybudował pałac. Dzieło Brandta od lat 30. XIX wieku kontynuowali członkowie rodziny Volprecht, pozostając tu aż do roku 1945. W czasach PGR-u pałac, dawna wieś folwarczna i gospodarstwo, obróciło się w ruinę.
Dopiero na początku obecnego stulecia nowi, prywatni właściciele przywrócili założeniu jego dawną świetność - wyremontowali pałac, zrewaloryzowali park, uratowali gospodarstwo. W miejsce to tchnęli nowego ducha, z jednej strony nawiązując do tradycji, z drugiej - nadając mu nowe znaczenia. Co sprawia, że Pacółtowo nie jest tylko (i aż!) uratowanym przed zagładą majątkiem, a przypadkiem zupełnie wyjątkowym? Oto obecni właściciele, nie wiedząc prawie nic o jego przeszłości, polegając jedynie na swej intuicji, kontynuują hodowlę bydła holenderskiego i uprawę zbóż - to, w czym specjalizowało się tutejsze gospodarstwo. Odremontowane pomieszczenia pałacu, również intuicyjnie, zaadaptowali do tych samych funkcji, które pełniły przed wojną. O tym wszystkim przekonali się zachwyceni potomkowie rodu Volprecht, którzy z niedowierzaniem niedawno oglądali pałac i wielką, jeszcze bardziej imponującą niż dawniej, hodowlę krów.
Losy Pacółtowa zdają się przeczyć zagładzie, jaka spotkała te ziemie po II wojnie światowej. Zwiedzając pałac i wspaniale prosperujące gospodarstwo może się wydawać, że cezura roku 1945 nie miała tu miejsca. I tylko porozbijane, zbezczeszczone nagrobki członków rodziny Volprecht na rodowym cmentarzu, położonym wśród drzew na górującym nad okolicą wzniesieniu, są niemymi świadkami trudnej historii dawnych Prus Wschodnich.
Zapraszamy na spotkanie z obecnymi właścicielami majątku w Pacółtowie -Małgorzata Jackiewicz-Garniec i Piotr Matwiejczuk
Więcej o cyklu "Mapa miejsc odnalezionych" >>>