Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Izabella Mazurek 23.04.2012

Wolna Europa w marcu '68

W marcu 1968 i w miesiącach późniejszych Rozgłośnia Polska RWE informowała o przebiegu demonstracji studenckich i represjach, jakie spadły na ich uczestników po brutalnym stłumieniu 8 marca wiecu na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskim.

Postępujące od początku lat 60. tłumienie wolności obywatelskich oraz rozgrywki polityczne w kierownictwie PZPR, doprowadziły w 1968 r. do przesilenia politycznego. W marcu 1968 i w miesiącach późniejszych Rozgłośnia Polska RWE informowała o przebiegu demonstracji studenckich i represjach, jakie spadły na ich uczestników po brutalnym stłumieniu 8 marca wiecu na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskim.

Bezpośrednią przyczyną zrywu studentów stało się relegowanie z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera po demonstracji z powodu zdjęcia ze sceny Teatru Narodowego "Dziadów” Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka. Manifestacje i strajki na większości uczelni, zostały stłumione, a ich uczestnicy byli represjonowani. Konsekwencją Marca były czystki o podłożu antysemickim w instytucjach państwowych i partyjnych oraz antyinteligencka i antysemicka kampania propagandowa, połączona z masowym exodusem z Polski osób pochodzenia żydowskiego. Jednocześnie ówczesne młode pokolenie raz na zawsze zrozumiało, czym jest komunizm i życie w kraju za żelazną kurtyną.
„Zryw młodzieży skończył się pogromem i klęską – wspominał po latach Jan Nowak-Jeziorański. – Nie miałem wątpliwości, że w starciu z przeciwnikiem i jego metodami porażkę poniosła także nasza rozgłośnia. Nie brakło dowodów, że byliśmy w tych krytycznych dniach słuchani pilnie i powszechnie w całym kraju. A jednak młodzież i warszawscy pisarze znaleźli się w izolacji. (…) Szlachetny zryw młodzieży akademickiej, urodzonej w systemie prania mózgów, nie znalazł w społeczeństwie oddźwięku”.
Już od początku lat 60. a także w wyniku emigracji Polaków na Zachód po 1968 zespół Rozgłośni Polskiej RWE uzupełniano o nowych pracowników. Do dziennikarzy Rozgłośni dołączyli w tych latach m.in. Henryk Rozpędowski, Janusz Marchwiński, Marek Łatyński, Krystyna Miłotworska, Włodzimierz Odojewski, Alina Grabowska i Leszek Perth (Pertkiewicz).