Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Jacek Puciato 02.11.2010

Przeklęte problemy Dostojewskiego

To, w jaki sposób Ryszard Przybylski analizuje twórczość rosyjskiego pisarza, jest prawdziwym majstersztykiem.
Wassilij Grigorjewitsch Perow, Portret Fiodora Dostojewskiego.Wassilij Grigorjewitsch Perow, "Portret Fiodora Dostojewskiego".źr. Wikipedia

Zapraszamy do wysłuchania audycji poświęconej wznowionej po ponad 40 latach książce Ryszarda Przybylskiego "Dostojewski i przeklęte problemy". "Książka Przybylskiego jest reakcją na naiwny biografizm i naiwny socjologizm, dwie szeroko rozkrzewione metody, które klucza do całego Dostojewskiego szukają bądź w jego przeżyciach biograficznych, bądź w policyjnym systemie państwa carów. (…) Przybylski zadaje druzgocące ciosy wszystkim prostackim metodom interpretacji Dostojewskiego, dowodząc, że są odpowiedzią (…) na problemy i zagadnienia związane z poszukiwaniem środków moralnej reedukacji człowieka nowożytnego"-  pisał Tomasz Burek w "Twórczości" w roku 1965.

O znaczeniu książki Ryszarda Przybylskiego dla polskiej rusycystyki i o współczesnej jej lekturze z Adamem Pomorskim, tłumaczem powieści Dostojewskjiego "Bracia Karamazow" i "Biesy", rozmawiała Joanna Szwedowska.

Adam Pomorski przyznał, że książka Przybylskiego jest dla niego niezwykle ważna. - Jest pisana inną metodą niż późniejsze książki tego autora. Jest mniej impresyjna, bardziej akademicka (...). To jest publikacja, która olśniewa intelektualnie - podkreśla gość Joanny Szwedowskiej.

Przybylski przeczytał wszystkie podstawowe źródła związane z Dostojewskim - przypomniał Pomorski. - W jego książce użyta jest fundamentalna bibliografia. Przybylski znał także doskonale kulturę Rosji, a także reguły psychologicznego funkcjonowania tamtejszej społeczności.

Joanna Szwedowska przyznała, że liczyła na powstanie drugiej, obiecanej, części książki Przybylskiego. - Żałuję, że tylko "Zbrodnia i kara", jedna z kilku wielkich powieści Dostojewskiego, została poddana tak wnikliwej analizie. To jak Przybyszewski pisze o "Zbrodni i karze" jest prawdziwym majstersztykiem - mówiła prowadząca audycję.

Adam Pomorski podkreślił również, że książka Przybylskiego jest nie tylko wstępem do Dostojewskiego, ale także całej kultury rosyjskiej. Zdaniem tłumacza powinna znaleźć się w kanonie wszystkich humanistycznych wydziałów uniwersyteckich.