Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Urszula Kacprzak 16.11.2020

Wystawa "Gdzie jesteś? Rdz 3,9". 80 lat temu zamknięto getto warszawskie

16 listopada 1940 teren getta warszawskiego, oddzielony już od innych części miasta ceglanym murem, został oficjalnie zamknięty. Getto dla Żydów w okupowanej przez Niemców stolicy przedwojennej Polski zostało utworzone półtora miesiąca wcześniej, 2 października.
Posłuchaj
  • O wystawie "Gdzie jesteś? Rdz 3,9" w 80. rocznicę zamknięcia warszawskiego getta (Rozmowy po zmroku/Dwójka)
Czytaj także

Posłuchaj
29:25 _PR2_AAC 2020_11_16-21-31-10.mp3 O wystawie "Gdzie jesteś? Rdz 3,9" w 80. rocznicę zamknięcia warszawskiego getta (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

W 80. rocznicę tych wydarzeń zespół Żydowskiego Instytutu Historycznego przygotował wystawę - opartą na zachowanych z getta świadectwach.


1. Heinrich Jöst Sprzedawczyni opasek, 19.09.1941 1. Heinrich Jöst Sprzedawczyni opasek, 19.09.1941

W towarzyszącej jej radiowej audycji, oddaliśmy głos świadkom. Ich relacje, które nagrane zostały przez aktorów, specjalnie na potrzeby wystawy w ŻIH – od nas, słuchaczy wymagają głębokiej, trudnej refleksji. Jej kierunek wskazuje tytuł wystawy, czyli biblijne pytanie "Gdzie jesteś? Rdz 3,9".


Getto mur.jpg
80. rocznica utworzenia warszawskiego getta. "To data, którą należy pamiętać"

W audycji rozważali je dla nas Paweł Śpiewak i Piotr Rypson, którzy odwołując się do zachowanych dokumentów, opowiadali o tym, czym doświadczenie getta było i dlaczego wciąż powinniśmy przypominać i pamiętać tę historię.


2. Rozenfeld Fundusz pogrzebowy (1941) ołówek, papier 20,9 x 17,8 cm 2. Rozenfeld Fundusz pogrzebowy (1941) ołówek, papier 20,9 x 17,8 cm

***

- Szabatowy dzień, w którym utworzono getto (16 listopada), był straszny. Ulica nie wiedziała, że getto zostanie zamknięte, dlatego spadło ono na ludzi jak grom z jasnego nieba. – pisał jesienią 1940 roku Emanuel Ringelblum, twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawy. Dokładnie 80 lat później Żydowski Instytut Historyczny upamiętniając tamte zdarzenia przygotował wystawę pt. Gdzie jesteś? Rdz 3,9.

- Bóg zwraca się do nas pytaniem: gdzie jesteś? Nie jest to pytanie o miejsce zamieszkania, adres, ale o to, kim jesteśmy, co wiemy o sobie, gdy poznajemy siebie w sytuacji utraty niewinności i gdy rodzi się pierwsze poczucie winy. – podkreślił jeden z kuratorów wystawy, dyrektor ŻIH, prof. Paweł Śpiewak.

Źródło:Żydowski Instytut Historyczny/Dr Katarzyna Person o Pełnej Edycji Archiwum Ringelbluma

Ekspozycja podzielona została na jedenaście stanowisk, punktów granicznych m.in. takich jak strach, bezczas, niepewność czy głód wyznaczających doświadczenie życia oraz śmierci w getcie warszawskim. 

- Architektura wystawy i sposób poruszania się po niej widzów mają przybliżyć doświadczenie egzystencji w getcie – jednak bez próby inscenizacji czy stosowania ekspresyjnej scenografii. Chcielibyśmy, aby w stanach granicznych, których dotykamy na wystawie, widzowie odnaleźli również przekaz uniwersalny, odnoszący się także do innych miejsc i zdarzeń. – zaznaczyli twórcy ekspozycji.

Na wystawie pokazywany jest archiwalny film zarejestrowany w 1941 roku na taśmie 8 mm przez Alfonsa Ziółkowskiego, który miał przepustkę pozwalającą na wejście do getta. Materiał został udostępniony ŻIH przez Ericka Bednarskiego.

mat. prasowe

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadziła: Aleksandra Łapkiewicz

Data emisji: 16.11.2020

Godzina emisji: 21.30