Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Piotr Grabka 13.01.2022

Kazimierz Dejmek. Od piewcy socrealizmu do emigranta politycznego

- Porządkowałam całe jego archiwum, poznałam tego Dejmka od podszewki. Jest to przedstawiciel jednego z najciekawszych polskich pokoleń. To pokolenie w 1939 roku ma już 15 lat i bardzo chciałoby być dorosłe - mówiła w Dwójce prof. Magdalena Raszewska, biografka reżysera Kazimierza Dejmka.
Posłuchaj
  • Kazimierz Dejmek - jaki był jako artysta i człowiek? (Rozmowy po zmroku/Dwójka)
Czytaj także
  • Kazimierz Dejmek - jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów i dyrektorów teatrów - pochodził z Kresów i dorastał w czasie wojny
  • W Łodzi zaangażował się w tworzenie Teatru Nowego, który początkowo tworzył w nurcie socrealizmu
  • Z czasem reżyser zaczął krytykować ten okres w sztuce, zainteresował się staropolszczyzną, a do historii przeszedł jako twórca spektaklu "Dziady" (premiera: 25.11.1968 r.)

Kazimierz Dejmek - reżyser, aktor i dyrektor ważnych polskich scen - zaczynał jako piewca socrealizmu, a do historii przeszedł dzięki inscenizacji "Dziadów", które przerodziły się w manifestację polityczną i były impulsem do wydarzeń Marca '68.

W grudniu tego roku minie 20. rocznica śmierci jednego z najwybitniejszych twórców powojennego teatru w Polsce.

Kazimierz Dejmek - wychowany przez historię

Prof. Magdalena Raszewska, autorka monografii "Kazimierz Dejmek", stwierdziła, że urodzony w 1924 roku twórca należy do pokolenia, które stało się dorosłe przez historię.

- Przecież to są ludzie, którzy matury zrobili na tajnych kompletach. Wyższe wykształcenie? Zapomnijmy! Oni wszyscy piszą sobie, że ukończyli Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie z siedzibą w Łodzi, ale to oznacza tylko, że zdali eksternistyczny egzamin aktorski. Ich ominął ten czas, kiedy człowiek siedzi, dyskutuje, gada do białego rana o życiu i o byle czym. Dejmek ten czas spędził w lesie, w partyzantce - mówiła w Dwójce prof. Magdalena Raszewska.

Jego najwcześniejsze dokonania artystyczne, jeszcze nie reżyserskie, zarejestrowało oko kamery. - Możemy spojrzeć na jego bardzo wczesny film "Jasne łany", żeby zobaczyć, jakim był aktorem, bo pamiętamy, że zaczynał od aktorstwa - podkreślała prof. Barbara Osterloff.

Socrealizm - od zaangażowania po krytykę

Teatr Dejmka trwał przez ponad pół wieku powojennej historii Polski, komentował ją, bywał uwikłany w jej najbardziej skomplikowane i tragiczne meandry...

Ja niczym innym się nie zajmuję, tylko robieniem przyzwoitego i poprawnego teatru. Wcale nie jestem skromnym człowiekiem. Jestem bardzo pyszny, dlatego tak wiele wymagam od siebie, moich współpracowników, od teatru i publiczności.

W audycji Kazimierza Dejmka wspominali reżyser Maciej Prus i aktorzy Jan Englert (obecny dyrektor Teatru Narodowego), Marek Barbasiewicz, Damian Damięcki i Mirosława Marcheluk.

Posłuchaj
53:44 Dwojka Rozmowy po zmroku 2022_01_12-21-00-28.mp3 Kazimierz Dejmek - jaki był jako artysta i człowiek? (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Prowadziła: Monika Pilch

Data emisji: 12.01.2022

Godzina emisji: 21.00

mg