Teresa Żabińska urodziła się w 1944 roku, osobiście nie pamięta więc zdarzeń z czasów wojny. Wyjaśniała jednak, że po 1945 roku często w ich domu gościli Ci, którzy wcześniej ukrywali się na terenie ZOO. – Chłonęłam pewną wiedzę i atmosferę. Jak dorastałam, coraz bardziej zdawałam sobie sprawę, jak bardzo to było niebezpieczne – wspominała.
W willi Żabińskich ukrywało się wiele osób, które potrzebowały pomocy. – Ten dom był czymś w rodzaju arki – oceniła. Wskazywała, że choć położenie willi w ogrodzie zoologicznym wydawało się bardzo niekorzystne, bo nieopodal stacjonowali żołnierze, Antonina i Jan uznali, że „najciemniej jest pod latarnią”. – Ojciec był dobrym psychologiem, rozpatrywał podejście charakterologiczne Niemców, rodzice wyszli z założenia, że im do głowy nie przyjdzie, że tu może się dziać coś ekstremalnie nieprawidłowego – tłumaczyła.
Teresa Żabińska dodała jednak, że dom był „tykającą bombą”. By ostrzec ukrywających się gości, ustalono sygnał alarmowy – arietkę „Piękna Helena” z operetki Jacques'a Offenbacha. - To była wcześniej dokładnie przygotowana sytuacja, wszyscy wiedzieli w jakim miejscu mają się ukryć, albo wykazać większą ostrożność – wyjaśniała.
Mówiła również o tym, jak przebiegał podział ról między rodzicami. Jan zajmował się działaniami zewnętrznymi: obowiązkami wykładowcy, działacza podziemia, organizacją papierów, szukaniem adresów. Działania wewnętrzne spoczywały na Antoninie. – Była osią tego domu, starała się zapewnić lekkie poczucie bezpieczeństwa. Do niej należały organizacyjne rzeczy, ale też stworzenie odpowiedniej atmosfery, wymyślenie co zrobić, jeżeli będzie niebezpieczna sytuacja. Ja ją za to podziwiam. To ona była narażona na te wszystkie niespodzianki – zaznaczyła Żabińska.
W ostatnim czasie ukazało się kolejne wydanie książki Antoniny pt. "Ludzie i zwierzęta". Na tych wspomnieniach amerykańska pisarka Diane Ackerman oparła swą książkę "Azyl. Opowieść o Żydach ukrywanych w warszawskim ZOO", która ukazała się w 2007 roku i stała się bestsellerem.
Była ona inspiracją do stworzenia hollywoodzkiego filmu „Azyl”, o historii Żabińskich. Polską premierę zaplanowano na 24 marca 2017. W rolę Antoniny wciela się Jessika Chastain, a Jana – Johan Heldenbergh.
Więcej w nagraniu.
Gospodarzem programu była Joanna Sławińska.
Polskie Radio 24/ip
_________________
Trendy Kultury w Polskim Radiu 24 - wszystkie audycje
Data emisji: 21.03.2017
Godzina emisji: 22:15