- Warszawiacy, mimo tego, że nie otrzymali pomocy, że nie mieli broni, że byli osamotnieni, że byli miażdżeni, walczyli przez 63 dni, często gołymi rękami. Walczyli o każdą piędź ziemi, o każdą cegłę swojego miasta. Walczyli o dumę, o Boga, honor i ojczyznę, których nie udało im się zabrać. A po wojnie wrócili, zabrali się do odbudowy miasta i od samego początku zabrali się do walki z komuną - powiedział Andrzej Duda.
- I to dlatego właśnie, moim zdaniem, Rosjanie nigdy nie odważyli się uderzyć zbrojnie podczas żadnego z buntów, jakie były w Polsce przez okres zniewolenia komunistycznego - dodał. Zaznaczył też, że "nigdy rosyjskie czołgi nie pojechały na polskich robotników i demonstrantów, bo Rosjanie to widzieli i to zapamiętali - tę lekcję: i powstania warszawskiego i powstania styczniowego i powstania listopadowego" - mówił.
Podczas przemówienia Andrzej Duda zwrócił się bezpośrednio do powstańców nazywając ich "solą ziemi tego miasta i Rzeczypospolitej". "Jesteście panteonem bohaterów. Czynię to kolejny raz, ale nigdy tych razy nie będzie za wiele - jako prezydent nisko chylę przed wami czoła także w imieniu Rzeczypospolitej i z całego serca wam dziękuję za tamto męstwo i świadectwo - to, które dawaliście w czarnych latach komunizmu i to, które dajecie teraz" - powiedział.
"Nasz AK-owski etos to godność, honor, poczucie obowiązku wobec swojego kraju"
Godność, honor i poczucie obowiązku wobec swojego kraju to są wartości, na które składa się etos powstania warszawskiego; chcemy go przekazać młodym - podkreślił podczas Apelu Pamięci w Warszawie weteran AK i powstaniec ppłk Zbigniew Galperyn ps. Antek.
- Jesteśmy pokoleniem przeszłości, ale mamy jeszcze obowiązek przekazania młodemu pokoleniu ideałów, wzorców zawartych w etosie powstania warszawskiego - powiedział Galperyn, który jest wiceprezesem Związku Powstańców Warszawskich. Przemówienia weterana na pl. Krasińskich przed Pomnikiem Powstania Warszawskiego słuchali przedstawiciele najwyższych władz państwowych, w tym prezydent Andrzej Duda, oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy stolicy.
- Etos - nie mamy złudzeń, że dla wielu ludzi jest to słowo zbyt nadużywane lub mało zrozumiałe. Chcielibyśmy jednak, w miarę naszych sił i możliwości utwierdzać ich w przekonaniu, że nasz AK-owski etos to godność, honor, poczucie obowiązku wobec swojego kraju - podkreślił Galperyn.
Weteran walk o niepodległość Polski dodał też, że "AK-owski etos to są wartości i patriotyczne postawy, których nikt nie kwestionuje". "Powstanie to była lekcja obywatelskości i najważniejsze przeżycia naszej młodości i pragniemy, żeby młodzi ludzie tę obywatelskość przejęli" - dodał kombatant.
"Wolność to swoiste DNA Polaków i warszawiaków"
Niech świat nie zapomina, że wolność to swoiste DNA Polaków i warszawiaków - powiedziała prezydent stolicy Hanna Gronkiewicz-Waltz podczas poniedziałkowego Apelu Pamięci z okazji 73. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Oddała m.in. hołd kobietom, uczestniczkom Powstania.
Gronkiewicz-Waltz zwróciła uwagę, że tuż przy Pomniku Powstania Warszawskiego na Placu Krasińskich, gdzie odbywały się poniedziałkowe uroczystości, znajduje się gmach Sądu Najwyższego. "Na jednej z jego kolumn jest wyryta sentencja: +wolność jest rzeczą bezcenną+. Ks. Tischner mówił, że +gdybym ze wszystkich wartości, jakie są w Polsce, miał dać którąś na pierwszym miejscu, wybrałbym wolność+. I niech świat nigdy nie zapomina, że wolność to swoiste DNA Polaków i warszawiaków" - powiedziała prezydent stolicy.
73. rocznica Powstania Warszawskiego - czytaj więcej
W uroczystości na pl. Krasińskich, która była częścią obchodów 73. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, brali udział m.in. weterani II wojny światowej, w tym powstańcy warszawscy, przedstawiciele władz państwowych oraz mieszkańcy Warszawy.
Apel Poległych, który był wygłaszany w poprzednich latach, został w ubiegłym roku zastąpiony Apelem Pamięci. Wymieniani są w nim nie tylko ci, którzy polegli, ale także np. dowódcy powstania warszawskiego, którzy zmarli śmiercią naturalną. Dodana została również grupa kilku osób, które są zasłużone w kultywowaniu pamięci o powstaniu warszawskim, m.in. prezydent Lech Kaczyński, który zginął w katastrofie smoleńskiej.
Po uroczystości przy Pomniku Powstania Warszawskiego planowany jest koncert "Chłopcy z tamtych lat".
Polskei Radio 24, IAR/dp