Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
Bartłomiej Makowski 16.01.2015

Medyceusze - mecenasi renesansu

Byli jednym z najważniejszych rodów Europy doby odrodzenia. Miejsce na kartach historii zapewniła im opieka nad artystami: to dzięki nim możemy podziwiać dziś dzieła Michała Anioła.
Grobowiec Guilliamo Medicciego autorstwa Michała Anioła, źr. Wikimedia CommonsdpGrobowiec Guilliamo Medicci'ego autorstwa Michała Anioła, źr. Wikimedia Commons/dp
Posłuchaj
  • Audycja Ewy Prządki z cyklu "W stronę sztuki" - dr Bożena Fabiani opowiada o początkach tradycji mecenatu rodu Medyceuszy (01.03.2009)
Czytaj także

16 stycznia 1412 Medyceusze zostali wskazani jako oficjalni bankierzy papiestwa. Funkcja zarządzających finansami najpotężniejszych ludzi ówczesnego świata wprowadziła florencki ród na drogę bogactwa. Medyceusze wykorzystali intratną posadę, zarządzając pośrednio papieskimi pożyczkami i wpływami z dóbr kościelnych.

Potęga pieniądza

Medyceusze, od kiedy pierwszy raz pojawili się na kartach historii Florencji, kojarzeni są z pieniędzmi: nim zajęli się bankierstwem, prowadzili kantor. Ród był szanowany (w XIII wieku jeden z jego przedstawicieli został gonfalonierem, czyli najważniejszym urzędnikiem we florenckiej republice). Bankierstwem zajął się dopiero Giovanni (Jan) di Bicci. On też stał się twórcą potęgi rodu.

Portret

- W 1397 roku, we Florencji, otworzył główną siedzibę swojego banku. Miał już filie w Wenecji, w Rzymie i w Neapolu - mówiła historyk dr Bożena Fabiani w audycji z cyklu "W stronę sztuki" o początkach rodu.
Moneta bita wówczas we Florencji - floren - była główną walutą Europy, odpowiednikiem dzisiejszego dolara. To właśnie Giovanni rozpoczął tradycję mecenatu Medyceuszy. Znalazł sie w komisji, która miała wyłonić w konkursie twórcę drzwi do baptysterium we florenckiej bazylice.

Na zdjęciu: Giovanni di Bicci, autor: Cristofano dell'Altissimo, źr. Wikimedia Commons/dp

Nowy kierunek w sztuce
Można zaryzykować stwierdzenie, że to mecenat Medyceuszy rozpoczął renesans w sztuce. Zwiastunami nowego kierunku były dwa dzieła: grobowiec i szpital. W ich budowę zaangażował się właśnie Giovanni di Bicci. Po śmierci antypapieża Jana XXIII, któremu prowadził finanse, zaangażował się w organizację pochówku. W 1419 roku zamówił u Donatella grobowiec. Artysta stworzył dzieło, które wychodziło poza kanony obowiązujące w gotyku. W tym samym roku Giovanni podjął się budowy szpitala-sierocińca we Florencji. W projekcie, którego autorem był Filippo Brunelleschi zastosowano kolumny i arkady rodem z antyku. Niedługo potem Giovanni di Bicci stał się najważniejszym sponsorem przebudowy bazyliki San Lorenzo.

Bazylika
Bazylika San Lorenzo we Florencji, źr. Wikimedia Commons/CC

- We Florencji mecenat rodziny Medyceuszy przyspieszył rozwój renesansu. To Medyceusze zrobili z tego miasta centrum myśli humanistycznej i badań filologicznych oraz wiodący ośrodek artystyczny - mówiła dr Bożena Fabiani.
Giovanni zmarł w szacunku wdzięcznego miasta jako jego nieoficjalny przywództwa. Jego potomkowie byli niekoronowanymi władcami Florencji i książętami Toskanii. Ród wydał trzech papieży, a dwie córki rodu były królowymi Francji. Medyceusze roztaczali opiekę nad takimi artystami jak Leonardo da Vinci, Michał Anioł i Sandro Boticelli.
Co łączyło Giovanniego di Bicci z Krakowem? Posłuchaj audycji poświęconej początkom potężnego rodu Medyceuszy.

 

bm