"Chłopi" z Hańczą i Krakowską na wielkim ekranie

Film oparty był na słynnej powieści Władysława Reymonta "Chłopi", za którą autor został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla 13 listopada 1924 roku. O ile dzieło literackie zawarte było w czterech tomach, jak w czterech porach roku – od września do końca lipca – o tyle serial telewizyjny ukazywał tę piękną epopeję chłopską w dziesięciu odcinkach (liczba miesięcy ukazanych w pierwowzorze).

Film kinowy natomiast składał się z dwu części – "Boryna" oraz "Jagna". Pomysł ten sugeruje skupienie się na dwojgu, najistotniejszych według reżysera, bohaterów całej opowieści.

Niezapomniane role stworzyli wybitni polscy aktorzy: Władysław Hańcza i Emilia Krakowska. Hańcza znany był już szerokiej widowni, z wcześniejszych ról – głównie jako Kargul z filmu "Sami swoi" (1967), ale też z "Popiołów" (1965), "Hrabiny Cosel" (1968), "Pana Wołodyjowskiego" (1969), czy z bardzo popularnych seriali telewizyjnych: "Stawka większa niż życie" (1968), "Hrabina Cosel" (1968) oraz "Przygody pana Michała" (1969).

Dla Władysława Hańczy zagranie tak fantastycznej roli nie stanowiło większego problemu, a trzeba przyznać, że jest to jedna z największych ról męskich w polskim filmie. Od tej pory Władysław Hańcza to nie tylko Kargul, ale też Boryna – niezależnie, w jakiej innej roli występuje – tak właśnie określają Go widzowie.

Dla Emilii Krakowskiej tak wielka i trudna rola była nie lada wyzwaniem. Po ukończeniu warszawskiej PWST (1963) grała głównie w teatrach Powszechnym i Narodowym w Warszawie. Z ról kinowych widzowie mogli ją pamiętać z filmów "Brzezina" (jedna z ról głównych, 1970) czy z ról drugoplanowych w "Seksolatki" (1971) oraz "Wesele" (1972).

Rola Jagny w "Chłopach" była niezwykle wymagająca i pełna wyzwań, wszak powieść Reymonta to sztandarowy przykład realizmu wzbogaconego o elementy naturalizmu. Każda kluczowa scena nie mogła być niedopowiedziana, każdy ruch, gest, każdy obraz, choćby te pełne nagości czy lubieżności, musiały być prawdziwie naturalne, pełne głębi.

Należy jednoznacznie stwierdzić, że Emilia Krakowska tą rolą na zawsze zapamiętała się polskim widzom jako "Wielka Dama Polskiego Kina" i często widzowie właśnie z rolą Jagny wiążą Jej wizerunek.

Szkoda tylko, że nie zachowała się żadna kopia nakręconej w 1922 roku pierwszej kinowej wersji "Chłopów" (w reżyserii Eugeniusza Modzelewskiego). Przy realizacji tamtego filmu brał udział osobiście autor powieści – Władysław Reymont.

PP