Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Mariusz Filar 08.06.2011

Ofelia była kuzynką Szekspira

Oksfordzki historyk Stephen Gunn w dokumentach z drugiej połowy XVI wieku trafił na opis wydarzeń, które mogły być podstawą do stworzenia przez Williama Szekspira postaci hamletowskiej Ofelii.
John William Waterhouse OfeliaJohn William Waterhouse "Ofelia"

Stephen Gunn odnalazł sporządzony po łacinie raport koronera z 16 czerwca 1569 roku. Dokument opisuje śmierć małej dziewczynki, która, zbierając nagietki przy stawie koło młyna nieopodal Stratford-upon-Avon, wpadła do wody i utonęła. Dodjamy, że Stratford-upon-Avon to rodzinne miasto Szekspira.

2,5-letnia dziewczynka nazywała się Jane Shaxpere (jedna z wersji angielskiej pisowni nazwiska Szekspir) i była najprawdopodobniej kuzynką Szekspira, który miał wtedy około 5 lat.

Koroner stwierdził, że był to nieszczęśliwy wypadek, co było o tyle istotne, że pozwalało na pochówek dziewczynki w chrześcijańskim obrządku. W przypadku stwierdzonego samobójstwa takiej możliwości nie było. Swoją drogą trudno posądzać 2,5-letnie dziecko o targnięcie się na własna życie, ale przepisy są przepisami – tak było również w Anglii Tudorów.

- Między Jane a postacią Ofelii istnieje intrygujące podobieństwo - twierdzi oksfordzki naukowiec. W "Hamlecie" córka Poloniusza, szambelana na dworze króla Danii, zginęła przez utonięcie zbierając kwiatki. Ale jest również pewna istotna różnica - Ofelia postradała zmysły.

Dr Gunn dokonał odkrycia pracując nad projektem badawczym mającym na celu analizę dokumentów koronerskich z XVI wieku - Prawdopodobnie Szekspir wiedział o tragedii małej dziewczynki i mógł o niej myśleć opisując okoliczności utopienia się Ofelii w "Hamlecie" - sądzi oksfordzka anglistka Emma Smith cytowana przez BBC. - Ofelia może być postacią łączącą nie tylko klasyczne i renesansowe wątki dramatyczne, ale także konkretne wydarzenia, które wstrząsnęły lokalną społecznością.

Szekspir napisał "Hamleta" w 1599 lub 1601 roku. Jest to jeden z jego najważniejszych utworów, zaś postać Ofelii wielokrotnie inspirowała później poetów i malarzy, zwłaszcza prerafaelitów.

W trakcie badań XVI-wiecznych angielskich dokumentów ustalono, że najbardziej rozpowszechnioną formą przypadkowej śmierci były w ówczesnej Anglii wypadki przy strzelaniu z łuków.

Instytucja koronera pojawiła się w Anglii w XII wieku. Jego zadaniem było od początku badanie przypadków nienaturalnej śmierci. Obecnie koronerami mogą być wyłącznie lekarze lub prawnicy.