Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio24.pl
Maciej Machcewicz 09.04.2021

Alfred Szklarski – świat młodzieńczych przygód

- Wszyscy tęsknimy za przeżywaniem czegoś niezwykłego, podróżowaniem po świecie, a przecież niewielu z nas jest to dane. Stąd też głód, niedosyt poznawania świata i jego mieszkańców – mówił Alfred Szklarski na antenie Polskiego Radia.
Tablica pamiątkowa, przedstawiająca Alfreda Szklarskiego, plac Grunwaldzki w KatowicachTablica pamiątkowa, przedstawiająca Alfreda Szklarskiego, plac Grunwaldzki w KatowicachMichał Bulsa/Wikimedia Commons

Posłuchaj
03:59 Szklarski.mp3 Alfred Szklarski w 75. rocznicę urodzin opowiada o swojej twórczości. (PR, 27.01.2017)

 

29 lat temu, 9 kwietnia 1992 roku, zmarł Alfred Szklarski, pisarz i popularyzator wiedzy o polskich podróżnikach i przyrodnikach, autor cyklu powieści o Tomku Wilmowskim.

- Chciałem umożliwić młodzieży odbycie podróży po egzotycznych krajach naszej ziemi. Poznanie flory, fauny i historii odkryć. Wydawało mi się, że jeżeli stworzę przygodowo-podróżniczego bohatera powieści to on będzie mógł nie tylko bawić czytelników, ale jednocześnie przypomnieć polskich badaczy i podróżniczków – opowiadał Alfred Szklarski o motywach swojej pracy w archiwalnej audycji Polskiego Radia.

Alfred Szklarski sam wychował się poza Polską. Urodził się w 1912 roku w Chicago. Był synem Andrzeja Szklarskiego, działacza Organizacji Bojowej PPS, który w 1908 emigrował do Stanów Zjednoczonych. Pisarz do kraju wrócił w wieku szesnastu lat. W czasie II wojny światowej opublikował pod pseudonimem Aleksander Gruda trzy przygodowe powieści dla dorosłych. Powieści "Żelazny pazur", "Krwawe diamenty" i "Tajemnica grobowca" drukowano w niemieckich gadzinówkach, choć sam Szklarski od 1944 roku był żołnierzem Armii Krajowej i brał udział w Powstaniu Warszawskim.

W 1949 roku sąd PRL skazał go na 8 lat więzienia za publikacje z czasów wojny, a jego dzieła zostały objęte cenzurą. Na wolność wyszedł na mocy amnestii w 1953 roku. Po wyjściu z więzienia w latach 1954-1977 był redaktorem w katowickim wydawnictwie "Śląsk".

W 1957 roku ukazał się pierwszy tom powieści o Tomku Wilmowskim. "Tomek w krainie kangurów" zapoczątkował cykl dziewięciu książek, które cieszyły się wielką popularnością wśród młodzieży i dorosłych. Dość powiedzieć, że wydawnictwa liczyły nakład w milionach egzemplarzy na całym świecie.

Wyprawy Tomka i jego kompanii wprowadzają młodzież w egzotyczny świat dalekich krain i ukazują życie ich mieszkańców. Uczyły też o takich wartościach jak szlachetność, odwaga i honor.

– Trzeba kochać wszystkich ludzi. Rozumieć ich. Tylko jeśli sami będziemy mieli przyjazny stosunek do wszystkich, będziemy mogli zachować własny kręgosłup. To jest dla mnie najważniejsze. Aby człowiek zawsze był sobą, w każdych okolicznościach – tłumaczył pisarz.

Alfred Szklarski zmarł w 1992 roku podczas prac nad ostatnim tomem cyklu. Dzieło pod tytułem "Tomek w grobowcach faraonów" dokończył ks. Adam Zelga na podstawie notatek pisarza.

bm