Jan Czochralski - polski geniusz

Profesor odnosił wielkie sukcesy badawcze. Opracował m.in. metodę otrzymywania monokryształów (dzięki niej mogła się rozwinąć w XX wieku elektronika), opracował Metal B (Bahnmetal - stop bezcynowy do łożysk kolejowych) i radiomikroskop, który był pierwowzorem współczesnych mikroskopów skaningowych. Te osiągnięcia dały mu trwałe miejsce wśród najwybitniejszych uczonych ubiegłego wieku.

Ale jego życie było wyjątkowo dramatyczne. - Po powrocie do Polski w latach 20. ubiegłego wieku na zaproszenie prezydenta Ignacego Mościckiego spotyka się z ciągłymi atakami ze strony niektórych profesorów Politechniki Warszawskiej. A po wojnie, niesłusznie oskarżony o współpracę z Niemcami i po uchwale senatu Politechniki Warszawskiej pozbawiony pracy, skazany został właściwie na infamię. Wyjechał do rodzinnej Kcyni i zajął się opracowaniem oraz produkcją soli szybkopekującej, laku butelkowego, proszków do kichania i płynu do trwałej ondulacji (!).
Niedawno senat warszawskiej uczelni przywrócił cześć profesorowi Czochralskiemu, uznając wcześniejsze zarzuty za nieuzasadnione i ujawniając współpracę profesora z polskim wywiadem przed wojną oraz AK-owskim podziemiem w czasie wojny…
A zatem kim na prawdę był Jan Czochralski, jak wielkie były jego dokonania, co zadecydowało, że ciągle jest najbardziej cytowanym polskim naukowcem - o tym opowiadają:wnuczka profesora Hanna Zielińska oraz jego biograf, doktor Paweł Tomaszewski z Polskiej Akademii Nauk.

"Wieczór odkrywców" prowadził Krzysztof Michalski.

(ag)