Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
Martyna Konopka 30.01.2013

Umiejętnie się kamuflował

- Droga Hitlera do władzy była bardzo długa i trwała prawie 20 lat. Przez cały ten czas wykazywał olbrzymią zdolność kamuflażu. Był układny, grzeczny, przezorny, pełen szacunku dla demokracji - ocenia historyk, profesor Janusz Stefanowicz.
Kanclerz Adolf Hitler i prezydent Paul von Hindenburg (21.03.1933). foto: PAPDPAKanclerz Adolf Hitler i prezydent Paul von Hindenburg (21.03.1933). foto: PAP/DPA
Posłuchaj
  • Hitler kanclerzem Rzeszy - audycja z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej". (PR, 1998)
  • "Nowy niemiecki ład" – powierzenie Adolfowi Hitlerowi funkcji kanclerza, wykorzystanie demokracji do ustanowienia władzy absolutnej, pożar Reichstagu jako pretekst do zniszczenia opozycji i utworzenie obozu koncentracyjnego w Dachau.
Czytaj także

30 stycznia 1933 roku prezydent Niemiec Paul von Hindenburg powierzył stanowisko kanclerza koalicyjnego rządu Adolfowi Hitlerowi, przywódcy Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP).
"Tłumy przed kancelarią Rzeszy, głowa przy głowie, tysiące okrzyków radości na cześć kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera. Przesuwają się kolumny SA, po latach ucisku i szyderstwa wkraczają przez Bramę Brandenburską jako zwycięzcy" - relacjonował 30 stycznia 1933 roku reporter radia niemieckiego.
Profesor Janusz Stefanowicz nie zgadza się z opinią, że Hitler zmienił się dopiero, gdy już został kanclerzem. Według niego był on bestią od samego początku, tylko bardzo zręcznie ukrywał własne cele i psychikę. Wskazywałoby na to "Mein Kampf”, które Hitler napisał podczas pobytu w więzieniu w Landesburgu (1924).
Od 30 stycznia 1933 roku Hitler pełnił funkcję kanclerza Rzeszy. Pożar, który wybuchł w Reichstagu 27 lutego 1933 roku, dostarczył nazistom pretekstu do ograniczenia swobód obywatelskich. Wybrany w marcu nowy Reichstag uchwalił specjalne pełnomocnictwa dla rządu, co umożliwiło Hitlerowi likwidację opozycji i budowę systemu totalitarnego. W Dachau założono obóz koncentracyjny, do którego wysyłano wszystkich przeciwników reżimu.
Dochodzenie Hitlera do pełnej dyktatury dopełnił dekret informujący o tym, że "rząd niemiecki postanowił, że NSDAP stanowi jedyną polityczną partię w Niemczech. Każdy, kto próbuje utrzymać organizacyjną formę innej partii albo zawiązać nową, podlega karze ciężkich robót lub więzienia do lat trzech”.
mk