Specjaliści z Zakładu Ekonomiki Instytutu Badawczego Dróg i Mostów od lat zajmują się wyceną kosztów wypadków i kolizji drogowych, którą prowadzą zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej z 1994 roku i późniejszymi rekomendacjami zawartymi w opracowaniu dotyczącym kosztów zewnętrznych transportu.
Na zlecenie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Instytut przygotował raport na temat kosztów wypadków w 2012 roku.
Śmiertelny cennik: ofiara śmiertelna – 2,5 mln zł, ciężko ranna – 1,1 mln zł
Do wyliczeń przyjęto, że koszt jednostkowy ofiary śmiertelnej wynosi 2,5 mln. złotych, osoby ciężko rannej 1,1 mln., lekko rannej 15 tys. zł.
Średnia strata materialna – 80 tys. zł
Na podobnym poziomie wyceniono koszt kolizji a jednostkową stratę materialną wypadku na 80 tys.zł.
Te kwoty uzyskano po analizie między innymi kosztów pracy policji i służb ratunkowych, hospitalizacji, pogrzebu, postępowania karnego a także strat pracodawców oraz kosztów rekompensat i zadośćuczynienia.
Skutki zdarzeń drogowych rozpatrywane są także pod kątem indywidualnych strat społecznych oraz ogólnych strat w gospodarce kraju.
Koszty ponoszą ofiary, ich rodziny, pracodawcy
Wśród tych pierwszych obok poczucia żalu po utracie osób bliskich czy cierpienia osób poszkodowanych na skutek ich hospitalizacji i rehabilitacji uwzględniane są między innymi: wsparcie, zaangażowanie i czas ofiarowany poszkodowanym przez ich bliskich, utrata zarobków podczas leczenia lub na skutek stałej niezdolności do pracy, obniżenie standardu życia osób będących na utrzymaniu ofiar wypadków, koszty leczenia domowego i rehabilitacji obciążające budżet domowy, poddawanie się terapiom psychologicznym przez osoby okaleczone na skutek wypadków oraz ich bliskich, obniżenie mobilności uczestników wypadków i kolizji, straty pracodawców.
Ponadto są straty dla gospodarki
Z kolei straty w gospodarce wynikają przede wszystkim z czasowej bądź trwałej niezdolności do pracy w wyniku wypadku drogowego co powoduje skutki w postaci utraconego PKB, ograniczenia konsumpcji na czas długotrwałej rekonwalescencji ofiary bądź całkowitej utraty gdy uczestnik wypadku zginął.
Straty te uwzględniają również renty powypadkowe inwalidzkie oraz renty rodzinne dla bliskich ofiar a także obniżenie sprawności ofiar zmuszające je często do zmiany kwalifikacji zawodowych. Jest to więc koszt wszystkich procedur od przyjazdu policji i innych służb niezbędnych do ratowania osób i usunięcia skutków wypadku poprzez hospitalizację, rehabilitację i leczenie ambulatoryjne a także postępowanie karne wobec sprawcy wypadku po wypłatę odszkodowań i rent.
Te procedury uruchamiane są codziennie , przez cała dobę, kilkakrotnie w ciągu godziny. W październiku codziennie dochodzi do z górą 100 wypadków , w których ginie po kilkanaście osób a ponad 120 zostaje rannych. Jesienią wypadków i ofiar jest najwięcej.
Aleksander Żyzny