Pokolenie Z to przede wszystkim osoby, dla których nowoczesna technologia jest naturalnym elementem życia. Młodzi nie pamiętają świata bez elektroniki – od zawsze byli nią otoczeni. Nie istnieje dla nich życie bez komputerów, smartfonów i internetu.
– Technologia służy ludziom i w obecnych czasach nie jest już tylko zabawką. Stała się częścią naszego życia. Tak jak nasze pokolenie nie fascynowało się, że ma prąd i lodówkę – było to normą, podobnie generacje, które teraz się rodzą, są otaczane technologią zewsząd i jest to dla nich codzienność – mówi Tomasz Klekowski, director business GTM EMEA w Intelu.
Sieć dla Zetów to rzeczywistość
Jak twierdzi Joanna Kotzian, menedżer ds. employer branding w HRK, portale społecznościowe to dla Zetów nie tyle równoległy do realnego świat, ile raczej element rzeczywistości.
– Znają bardzo dobrze języki obce, mają znajomych na całym świecie i są pozbawieni kompleksów. Sprawnie poszukują informacji w sieci, świetnie sprawdzają się na stanowiskach związanych z internetem, portalami społecznościowymi czy nowoczesnymi technologiami – ocenia Kotzian.
Stawianie tylko na sieć to też błąd
Jednak symbioza z nowoczesnymi technologiami może mieć negatywne skutki. – Czasami Zety idą na skróty tzn. zadowalają się uzyskaną odpowiedzią w internecie, co nie zawsze jest najwłaściwsze. Uzależniają się od internetu i nie rozstają z nim, mają stałą potrzebę śledzenia, co się dzieje na Facebooku, na forach dyskusyjnych, portalach, przez co tracą kontakt z otaczającymi ich ludźmi i trudno jest im się skoncentrować na rzeczach poza internetem – komentuje Agnieszka Polska-Kamieńska, trener, coach, prezes Persona Global Polska.
Problem ze światem rzeczywistym
O trudności funkcjonowania Zetów w świecie realnym mówi również Joanna Kotzian. Jej zdaniem, gdy pojawia się potrzeba wyjścia poza świat online i poszukiwania informacji np. w książkach, zaczynają się schody.
– Trudno też wśród jego przedstawicieli znaleźć osoby, które są w stanie sprawnie przygotowywać raporty czy dłuższe opracowania na jakiś temat, zwłaszcza jeśli wymaga to własnych przemyśleń, a nie tylko łączenia w całość cudzych, znalezionych w sieci wypowiedzi – tłumaczy ekpsert HRK.
Pokolenie Z: kraina indywidualistów
Zdaniem Joanny Kotzian Zety to także pokolenie jedynaków, indywidualistów, które może mieć problemy z pracą zespołową. Najlepiej sprawdzą się jako samodzielni specjaliści.
Zet: mam swoje wymagania, i basta
Natomiast Agnieszka Litwiniuk, specjalista ds. rekrutacji w ING Życie podkreśla, że pokolenie Z ceni sobie wolność za wszelką cenę, "fun" w pracy, chęć zmian tu i teraz. Ponadto twierdzi, że Zety są bardziej mobilni niż pokolenie Y, a także oczekują elastyczności ze strony pracodawcy w takich aspektach jak miejsce, godziny i forma pracy.
– Trudno im się pogodzić z faktem, że w pracy nie mają swojego ulubionego komputera, a ocena pracownicza raz na rok to dla nich wieczność. Ich oczekiwania wobec pracodawcy będą skrajnie różne, bo są powiązane z doświadczeniami ich rodziców na rynku pracy (często z pokolenia Y). Od stabilności rozumianej jako umowa o pracę, po chęć zupełnej niezależności w postaci pracy z kawiarni od południa – dodaje Litwiniuk.
Jeszcze bardziej roszczeniowi?
Każda nowa generacja niesie ze sobą nowe wyzwania, z którymi musi poradzić sobie zarówno rynek pracy, jak i pracodawcy. Ceniący m.in. work-life balance i dobrą atmosferę w pracy Igreki były sporym wyzwaniem dla menedżerów. Czy postawa generacji Z będzie jeszcze bardziej roszczeniowa?
– Pokolenie Z w Polsce wyrosło w czasach dobrobytu, stąd oskarżenia o konsumpcyjne podejście do życia i postawy roszczeniowe. Trzeba jednak pamiętać, że należą do niego osoby pochodzące z różnych środowisk. Inne oczekiwania wobec pracodawców mają ludzie, których rodzice byli beneficjentami transformacji gospodarczej, inne ci, których rodziny doświadczyły na własnej skórze zjawiska bezrobocia – tłumaczy Joanna Kotzian.
Zety: lubią chodzić na skróty
– Generalnie jednak pracodawcy zarzucają młodszym pracownikom – i wątek ten pojawiał się już w przypadku pokolenia Y – brak cierpliwości, głód sukcesów, niekoniecznie okupionych ciężką pracą oraz brak lojalności wobec pracodawców – dodaje ekspert HRK.
Inna motywacja w pracy
Agnieszka Polska-Kamieńska od wielu przedstawicieli pokolenia Z usłyszała, że nie muszą zarabiać kroci, ale chcą korzystać z życia. Pracoholikami więc raczej nie będą. Są to jednak ludzie bardziej świadomi i chcą mieć jasność, dlaczego mają dane zadanie wykonywać.
– Może to oznaczać, że menedżerowie będą musieli dokładnie przedstawiać cele i zadania do wykonania, a także korzyści, jakie z nich wynikną – tłumaczy.
Inna komunikacja
Agnieszka Litwiniuk zwraca uwagę, że szefowie będą musieli zmienić styl komunikacji oraz sposoby motywowania. Wyzwaniem będzie również odpowiednie wykorzystanie potencjału drzemiącego w Zetach.
– Młodzi od menedżerów oczekują partnerskiego podejścia, a hierarchiczną strukturę odbierają jako ograniczającą ich możliwości. Z drugiej strony mimo deklarowanej chęci brania odpowiedzialności, trudno jest im przyjąć informację zwrotną wymagającą od nich pracy nad sobą – podsumowuje Litwiniuk.
Wyzwania dla HR-owców
Wejście na rynek pracy pokolenia Z oznacza zmiany nie tylko dla menedżerów, ale również dla HR-owców, którzy będę zmuszeni zmienić swoje podejście do rekrutacji, by przyciągnąć najlepszych.
– Rekruterzy będą musieli przekonać Zetów, że praca w korporacji odpowie na ich potrzeby i zaoferuje im coś, czego nie dała ich rodzicom, czyli więcej satysfakcji i elastyczności niż ograniczeń. Istotną rolę w procesie rekrutacji będzie odgrywał employer branding. Kandydat będzie oczekiwał bardziej spersonalizowanej komunikacji i pokazania wymiernych korzyści, które płyną z pracy właśnie dla tej marki – komentuje Agnieszka Litwiniuk.
Jako, że pokolenie Z żyje w wirtualnym świecie, zwiększy się rola mediów społecznościowych w rekrutacji. – Już dziś media społecznościowe świetnie sprawdzają się przy nawiązywaniu kontaktu z kandydatami, coraz częściej wykorzystywane są także (zwłaszcza Facebook i LinkedIn) w employer brandingu. Trend ten z czasem jeszcze się nasili – ocenia Joanna Kotzian.
Zdaniem eksperta HRK pracodawcy będą poszukiwali sposobów na uproszczenie do maksimum procesu aplikowania. – Skoro młodzi ludzie publikują swoje dane na portalach społecznościowych, nie ma sensu wymagać od nich wypełniania skomplikowanych kwestionariuszy. Wystarczy jedno potwierdzenie, jeden klik i nasz profil wędruje do bazy danych pracodawcy – mówi.
Jak ich zatrzymać w korpo-świecie?
Sporo wysiłku będzie wymagać także zatrzymanie przedstawiciela generacji Z w jednej firmie na kilka lat. Rekruterzy będą musieli zadbać o ich rozwój i nowe wyzwania. – Tak jak przyzwyczajeni są do częstej wymiany smartphone‘a na nowszy model, tak samo mają potrzebę podjęcia nowych wyzwań w nowym środowisku – dodaje Litwiniuk.
Czy tego chcemy czy nie, kolejne pokolenie młodych wkracza na rynek pracy. Jeszcze bardziej obeznani w nowoczesnych technologiach i ceniący swoją wolność Zety będą wyzwaniem dla menedżerów i HR-owców. Pocieszający może być fakt, że pokolenie Y w jakimś stopniu utorowało drogę swoim następcom, a także przygotowało na zmiany pracodawców.
– W przypadku pokolenia Z mamy do czynienia z większym nasileniem pewnych cech i postaw, z którymi pracodawcy już się częściowo oswoili. Poza tym jednocześnie z wejściem na rynek pokolenia Z będziemy obserwować awanse przedstawicieli pokolenia Y, dla którego podejście młodszych kolegów do życia i pracy nie będzie niespodzianką – podsumowuje Joanna Kotzian.
Justyna Koc