Ekonomiści na wstępie odnieśli się do tematu możliwych efektów protestu związkowców z Solidarności w Luksemburgu wywołanego decyzją TSUE w sprawie zamknięcia kopalni Turów, ale także postępowaniem UE w związku z funduszem odbudowy i blokowaniem pieniędzy dla Polski.
Spór z Czechami
- Naliczone przez KE, a nie płacone przez Polskę odszkodowania miałyby trafiać do Brukseli, a nie do Czechów i nie rozwiązują żadnego problemu. Najlepiej byłoby, żeby rządy polski i czeski porozumiały się bilateralnie i jest na to szansa przy nowym czeskim premierze. Ta sprawa jest prosta, ale została nieco zaniedbana i powinniśmy ją jak najszybciej zamknąć, bo nie jest to najważniejsza rzecz, jaką mamy teraz na tapecie w relacjach polsko-czeskich, ale i polsko-unijnych - mówił Marcin Roszkowski.
Eksperci: Turowa nie zamkniemy na pewno, ale musimy zmieniać naszą energetykę
Dodał, że spór z Czechami nie wpływa też pozytywnie na stosunki sąsiedzkie między naszymi krajami. Do tego można analizować wpływ znacznie większego kompleksu kopalni czesko-niemieckich tuż za naszą granicą na środowisko naturalne w Polsce.
- Nasza kopalnia w Turowie jest mała i znajduje się na skraju 10-kopalniowego kompleksu zakładów położonych też w Czechach i Niemczech. Duża dziura w ziemi oddziałuje na środowisko, ale 9 dużych dziur w ziemi oddziałuje na środowisko także. Badanie tego to oczywiście trochę retorsja. Poza tym trzeba pamiętać, że kopalnia Turów jest eksploatowana od lat 60. Nagle wydarzyło się coś ekstraordynaryjnego? Raczej Czesi wykorzystali kilka naszych słabości - przekonywał Marcin Roszkowski.
21:13 _PR24_AAC 2021_10_25-09-09-01.mp3 Gośćmi audycji "Rządy pieniądza" w Polskim Radiu 24 byli dr Adam Czerniak z SGH Marcin Roszkowski z Instytutu Jagiellońskiego. Rozmawiała Anna Grabowska.
Co dalej z transformacją energetyczną?
Zaznaczył, że oczywiście transformacja energetyczna musi o nas być prowadzona, choćby dlatego, że w latach 30. tego wieku zabraknie nam już węgla brunatnego. Jednak w związku z opóźnianiem przekazania nam przez Brukselę środków z planu odbudowy może przebiegać w tempie właściwszym dla nas. Bez tych pieniędzy oczywiście też będziemy ją prowadzić, ważne, żebyśmy jasno określili sobie drogę.
"Kopalnia to nie tylko dziura w ziemi, jej zamknięcie liczy się w latach". Dr Protasowicki o Turowie
- Pytanie, jak będzie przebiegać dalej transformacja energetyczna, to pytanie za kilkadziesiąt miliardów euro. Nie tyle nawet mamy dwie ścieżki: zatrzymujemy się albo idziemy do przodu, ale mamy kilka ścieżek już w ramach samej transformacji. Np. kwestia paliw przejściowych. Postawiliśmy na gaz, co staje się coraz bardziej kosztowne i uzależnia nas od decyzji politycznych ze Wschodu. Jest też pytanie, czy angażować energię atomową i tutaj Niemcy są na "nie". Dlatego pytanie o środki na transformację energetyczną to tylko jedno z pytań, na które musimy sobie odpowiedzieć - podkreślił dr Czerniak.
Program wsparcia dla osób o niskich dochodach
W jego opinii w kontekście transformacji energetycznej mamy więc do czynienia ze zmianą warty politycznej w Niemczech, gdzie do głosu dochodzą Zieloni opowiadający się za jej przyśpieszeniem i wykluczający na tej drodze atom. Znajdujemy się więc na początku "szerokiej ścieżki sporu".
- Dobrze zatem, że polski rząd przygotował program wsparcia dla osób o najniższych dochodach, żeby mogły opłacać swoje rachunki za energię elektryczną. Trzeba je bowiem chronić przed kosztami transformacji i równolegle prowadzić dyskusję, jaką ścieżkę transformacji wybrać i jakie będą jej terminy - argumentował dr Czerniak.
Anna Grabowska, PR24