Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
polskieradio.pl
Martin Ruszkiewicz 04.11.2013

Bramownice viaTOLL z przemycanej, chińskiej stali?

Ponad 170 bramownic systemu viaTOLL wykonano z przemyconego surowca - twierdzą niemieccy eksperci i Najwyższa Izba Kontroli. "Dziennik Gazeta Prawna" dotarł do dokumentacji pokazującej schemat tego procederu.

RPO: opłaty ViaTOLL łamią konstytucję?>>>

Stalowe kątniki użyte w konstrukcji bramownic mogą pochodzić z Chin. Taka jest nieoficjalna teza NIK i CBA. Do obrotu zostały wprowadzone ze sfałszowanymi unijnymi certyfikatami przez włoską firmę, która już nie istnieje - ustalił "DGP". System pośredników pomógł ukryć producenta stali.

Dokładnie 21 marca 2011 r. dwóch niemieckich dystrybutorów stali kupiło od włoskiego importera Arosteel z Parmy łącznie 133 tony kształtowników, z których następnie wykonano w polskiej firmie bramownice.

Ministerstwo i GDDKiA nie komentują raportu NIK o viaTOLL>>>

Od włoskiego importera poprzez niemieckich dystrybutorów stal trafiła do Carboautomatyki z Tych, która wyprodukowała z tych materiałów ok. 170 bramownic. Rok później niemiecki nadzór budowlany odkrył, że Włosi fałszowali certyfikaty zaświadczające, że stal spełnia unijne wymogi jakości i bezpieczeństwa. Niemcy zaalarmowali stronę polską.

CBA bada, czy przy okazji procederu nie korumpowano urzędników Ministerstwa Infrastruktury. Z dokumentów, do których dotarli dziennikarze "DGP", wynika, że istnieje zbieżność pomiędzy datami międzynarodowymi operacjami biznesowymi a urzędniczymi decyzjami.
"Bez komentarza"
Rzecznik CBA Jacek Dobrzyński odmówił komentarza w tej sprawie. Rzecznik Najwyższej Izby Kontroli Paweł Biedziak także nie chciał się odnieść do poniedziałkowych doniesień prasowych.

Milczy również Ministerstwo Transportu. Kilka dni temu rzecznik resortu Mikołaj Karpiński przyznał, że do urzędników docierały informacje o nieprawidłowościach związanych z budową bramownic. Zarządzono kontrolę, która wykazała jednak, że konstrukcje są bezpieczne i zostały postawione zgodnie z przepisami.

Oświadczenie operatora systemu viaTOLL

"W związku z zamieszczoną 4 listopada br. na łamach "Dziennika Gazety Prawnej" publikacją, dotyczącą domniemanych nieprawidłowości przy budowie bramownic, pragniemy przypomnieć, że istniejąca infrastruktura systemu viaTOLL spełnia wymagane prawem normy, a parametry techniczne bramownic były wielokrotnie sprawdzane - także na etapie ich budowy i odbiorów.

Cały proces projektowania, produkcji i odbioru konstrukcji stalowych jak i również wykonywania prac budowlanych na miejscu posadowienia bramownicy, w tym również przyłączy energetycznych i łączy telekomunikacyjnych jest w pełni udokumentowany, potwierdzany wpisami do dziennika budowy przez osoby posiadające uprawnienia budowlane. Wszystkie użyte do produkcji półwyroby, materiały i surowce posiadają odpowiednie atesty, które są zamieszczone w dokumentacji powykonawczej każdej bramownicy.

Dla konstrukcji stalowych składających się na bramownicę, dokumentami potwierdzającymi zgodność użytych materiałów i półwyrobów którymi są:

Zakładowy certyfikat jakości dla danego kształtownika producenta i dostawcy,
Świadectwo odbioru prób zgodnie z normą EN 10204 3.1;
Certyfikat inspekcji EN10204 typ 3.1;
Certyfikat kontrolny podobnie do normy DIN EN 10204, warunki dostawy i kontrola odbioru zgodnie z DIN-EN-ISO 3506;
Świadectwo prób odbiorczych 3.1 (EN 10204);
Deklaracja zgodności ze świadectwem odbioru 3.1 – PN-EN 10204;

Dla wyprodukowanej bramownicy jest wydawana deklaracja zgodności spełniająca wymagania PN-EN ISO/IEC 17050-1:2005 konstrukcji stalowej bramownicy przez jej producenta na zgodność z normami zharmonizowanymi m.in. takimi jak:
PN-EN ISO 8501-1:2008;
PN-EN ISO 1461:2011;
PN-EN ISO 12944-5:2009;
PN-EN ISO 5817:2009;
PN-EN ISO 286-1:2010.

oraz poświadczenie jakości producenta bramownicy świadczące o:
Spełnianiu przez spoiny normy PN-ISO 5817;
Dla powłoki antykorozyjnej - protokół kontroli prac antykorozyjnych oraz atest pomiaru grubości cynku zgodnie z normą PN-EN ISO 1461 wraz ze świadectwami jakości;
Wykonaniu bramownicy zgodnie z zamówieniem i dokumentacją techniczną oraz wymaganiami i badaniami;

Przydatności produktu (bramownicy) do montażu i eksploatacji.

Słupy i belka poprzeczna (rygiel) bramownicy są obliczone na znacznie większe obciążenie, niż te które mogą powstać podczas eksploatacji. Przy projektowaniu infrastruktury przydrożnej pod uwagę brana jest przede wszystkim konieczność zapewnienia najwyższej jakości łączności pomiędzy urządzeniem pokładowym w pojeździe a antenami umieszczonymi na bramownicy, która to może być zakłócona nadmiernymi drganiami bądź przemieszczeniami elementów. Dlatego finalna konstrukcja bramownicy jest znacznie wytrzymalsza i sztywniejsza, niż wynikałoby to obciążeń wywołanych zawieszonym na niej sprzętem." - czytamy w oświadczeniu.

Raport NIK o nieprawidłowościach dotyczących systemu viaTOLL

Według NIK, około 100 bramownic na drogach województwa śląskiego i małopolskiego oraz na odcinku autostrady A2 zostało wykonanych z materiałów, nie spełniających norm. Dodatkowo, urządzenia zainstalowano na podstawie sfałszowanych świadectw odbioru. Odbiory techniczne bramownic wraz ze wszystkimi urządzeniami przeprowadzono dopiero po upływie 10-14 miesięcy od uruchomienia sieci viaTOLL. Konsekwencje testowania sieci w trakcie eksploatacji ponosili użytkownicy dróg.

NIK zarzuca też budowniczym systemu, że bramownice zostały nieprawidłowo zakwalifikowane do kategorii urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego. Ponad 500 bramownic wzniesiono na drogach bez uzyskania pozwolenia na budowę.

Dodatkowo według Izby wielokrotnie doszło do nałożenia niesłusznych kar na kierowców. Wysokość kar za przejazd bez opłaty po tej samej drodze krajowej była bowiem uzależniona od liczby bramownic, przez które przejechał pojazd. Prowadziło to do niedozwolonej kumulacji kar za nieuiszczenie opłaty za jednorazowy przejazd tą samą drogą krajową.

Krajowy System Poboru Opłat (KSPO) został uruchomiony 1 lipca 2011 roku. Sieć viaTOLL uruchomiono niespełna osiem miesięcy później. ViaTOLL umożliwia elektroniczny pobór opłat za przejazdy pojazdów o dopuszczalnej masie powyżej 3,5 t oraz od autobusów, niezależnie od ich masy, po drogach publicznych. Obecnie elektronicznym mytem objętych jest 2190 km tras. Sieć zastąpiła, uznawany za nieefektywny, system winiet.

"Dziennik Gazeta Prawna",PAP,IAR,mr