Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, celem przepisów przygotowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest kompleksowe uregulowanie tego obszaru, zarówno na gruncie prawa karnego, jak i poprzez ingerencję w stosunki cywilnoprawne. Ma to wyeliminować patologię udzielania pożyczek o charakterze lichwiarskim.
Lichwa godzi najczęściej w osoby niezamożne, starsze
Resort sprawiedliwości pisze, że pożyczki te żerują na biedzie oraz ludzkich dramatach i pozostają dużym problemem społecznym w Polsce.
Szczególne wątpliwości budzi oferowanie pożyczek lichwiarskich osobom starszym lub niedołężnym, których sytuacja materialna jest trudna.
Dlatego rząd m.in. obniży górny limit pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego oraz wprowadzi restrykcyjne zasady przy zaciąganiu krótkoterminowych pożyczek na niewielkie kwoty, czyli tzw. chwilówek.
Limity wysokości odsetek i kosztów pozaodsetkowych
Projekt przede wszystkim wzmacnia ochronę osób fizycznych zaciągających pożyczki. W tym celu określono limity odsetek i kosztów pozaodsetkowych.
Te ostatnie w całym okresie spłaty pożyczki nie będą mogły być wyższe niż 25 procent całkowitej kwoty. Natomiast w przypadku kredytu konsumenckiego w całym okresie jego spłaty nie będą mogły przekroczyć 45 procent kwoty zobowiązania.
Projekt przewiduje także, że działalność instytucji pożyczkowych będzie monitorowana i kontrolowana przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Oto najważniejsze rozwiązania zawarte w projekcie:
- Wprowadzony został wzór określający maksymalną wysokość kosztów pozaodsetkowych, tj. 25 proc., ponoszonych przez osobę, która bierze pożyczkę pieniężną.
- Obniżony został górny limit pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego.
- Dotychczasowe wartości – 25 proc. (koszty niezależne od okresu kredytowania) i 30 proc. (koszty uzależnione od okresu kredytowania) – zastąpione zostały wartościami – odpowiednio 10 proc. i 10 proc.
- Dzięki temu rozwiązaniu instytucje udzielające kredytów i pożyczek nie będą nakładać na konsumentów nieuzasadnionych kosztów.
- W przypadku zakupów ratalnych, których okres spłaty wyniesie 12 miesięcy, maksymalny limit dodatkowych opłat został ustalony na 20 proc. kwoty pożyczki w skali roku.
- Restrykcyjne zasady będą obowiązywać przy zaciąganiu krótkoterminowych pożyczek na niewielkie kwoty, czyli tzw. chwilówek. Limit dodatkowych opłat w przypadku tzw. chwilówek został radykalnie ograniczony do 20 proc. kwoty pożyczki w skali roku.
- Wprowadzone zostało wymaganie, aby oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji, złożone w odrębnym akcie notarialnym, zawierało wskazanie stosunku prawnego, w związku z którym dłużnik poddaje się egzekucji, datę powstania zobowiązania dłużnika, jego treść, a w przypadku zobowiązań z umów wzajemnych – dodatkowo oświadczenie wierzyciela z terminem jego wykonania.
IAR, www/gov.pl, jk