Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
migrator migrator 15.01.2009

Kim był Józef Światło?

O życiu i działalności jednego z najważniejszych uciekinierów z PRL pisze prof. Andrzej Paczkowski.

Historię życia i działalności Józefa Światły, wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który w 1953 r. uciekł na Zachód można poznać dzięki książce "Trzy twarze Józefa Światły" Andrzeja Paczkowskiego.

Publikacja została podzielona na cztery części, określane przez autora mianem tytułowych "twarzy". W części pierwszej zostały przedstawione losy Józefa Światły od urodzenia do jesieni 1944 roku, kiedy wstąpił do Armii Berlinga i nawiązał pierwsze kontakty z przyszłą władzą. W drugiej ukazano go już jako ważną osobę w komunistycznym aparacie terroru, wicedyrektora X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W części trzeciej opisano ucieczkę Światły na Zachód oraz kryzys zaufania w strukturach władz PRL, jaki ona spowodowała, a w czwartej przedstawiono jego dalsze losy jako uciekiniera mieszkającego gdzieś w Stanach Zjednoczonych pod ochroną CIA.

"Postanowiłem napisać biografię Światły po pierwsze dlatego, że podejmując decyzję o ucieczce, stał się Kimś, osobą, która wywarła duży wpływ na wydarzenia w Polsce, a więc choćby z tego powodu wartą przedstawienia; po drugie dlatego, że mam nadzieję, iż pokazanie jego aktywności w bezpiece daje możność w miarę interesującego przedstawienia niektórych działań tej instytucji - pisze Paczkowski.

Autor dodaje, że dodatkowym bodźcem do napisania książki był dla niego fakt, iż - w jego opinii - na polskim rynku wydawniczym brakuje monograficznych publikacji o ludziach i funkcjonariuszach aparatu bezpieczeństwa.

"Trzy twarze Józefa Światły" oparte są na materiałach pochodzących głównie z Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Państwowego w Krakowie, Centralnego Archiwum Wojskowego, Archiwum Akt Nowych i Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

"Trzy twarze Józefa Światły" opublikowało w wydawnictwie Prószyński i S-ka.

(PAP/pepe)