Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Polskie Radio
migrator migrator 06.02.2009

Między sztuką a życiem

Dziś na ekrany polskich kin wchodzi najnowszy film Petra Zelenki „Bracia Karamazow”.

Czescy aktorzy z teatru Dejvickie Divadlo przyjeżdżają do Nowej Huty, by wziąć udział w fstiwalu teatralnym. Ich zadaniem jest wystawienie ostatniej powieści Fiodora Dostojewskiego - Bracia Karamazow". Próbie od początku przypatruje się, zachowujący się dziwnie, kierownik hali (świetna kreacja Andrzeja Mastalerza). Dowiadujemy się, że tuż przed przyjazdem aktorów jego syn spadł z rusztowania, doznał urazu kręgosłupa. Walczy o życie. Robotnik cały czas bacznie śledzi i przeżywa próbę. Równolegle rozgrywają się dwa rodzaje dramatu, między tym, co jest sztuką a tym co jest życiem. Wykreowani bohaterowie dręczeni są wieloma pytaniami. Jako echo powraca pytanie: „Czy Bóg istnieje? Jeżeli nie, to czy wszystko jest dozwolone? A co z szatanem? Emocjonalny nastrój filmu potęguje muzyka skomponowana przez Jana A.P. Kaczmarka, którego muzyka do filmu „Marzyciel” nagrodzona została Oscarem.

Fragmenty filmu i rozmowa z Petrem Zelenką
Zdjęcia do filmowej adaptacji „Braci Karamazow” przez jeden dzień nagrywane były w hali fabrycznej Nowej Huty w Krakowie. Jak powiedział Polskiemu Radiu Petr Zelenka bardzo spodobała mu się opowieść o tym miejscu, jako przestrzeni bez Boga. „Kombinat i robotnicze osiedle wybudowała komuna pod koniec lat 40., dając nadzieję lepszego życia właśnie w tych przestrzeniach. Uznałem, że nie ma równie dobrego miejsca, w którym można by było przywołać takie tematy jak: wiara, moralność, sumienie, śmierć, ojcobójstwo, które w „Braciach Karamazow” przywołał Dostojewski. Zastanawiałem się też nad realizacją zdjęć w stoczni w Gdańsku, ale nie udało się”- dodał Zelenka. Mimo tego, że wszystkie zdjęcia zdają się być kręcone w Nowej Hucie w Krakowie, w rzeczywistości został tu zrealizowany tylko jeden dzień zdjęciowy. Pozostałe nagrane zostały w hali fabrycznej w czeskiej miejscowości Hradek.

Petr Zelenka urodził się 21 sierpnia 1967 roku w Pradze. Od najmłodszych lat Zelenka jest entuzjastą muzyki. Jako 18-latek założył punkową kapelę W nocy. Grał na basie i pisał teksty. Później grał także w postpunkowym zespole Resztki Charyzmatu, z którym nagrał płytę. Jego debiut reżyserski "Mnaga – Happy End" (1996) był poświęcony muzyce, a konkretnie pewnej faktycznie istniejącej niszowej kapeli „Mnaga a Zdorp”. Zelenka jednak opowiedział całkiem fikcyjną historię zespołu. Dostał za ten film trzy nagrody na Cottbus Film Festival w 1996 roku i dwie rok później na Pilsen Film Festival.

Studiował scenopisarstwo w Praskiej Szkole Filmowej. Tuż po studiach trafił do wytwórni filmowej Barrandov (tej samej, w której pracował jego ojciec). Pisze dramaty i scenariusze do wszystkich swoich filmów, a także dla innych.

Rok po debiucie "Mnaga – Happy End" (1996), Zelenka wyreżyserował obraz "Guzikowcy". Kolejny film Zelenki "Rok diabła" (2002) okazał się wielkim sukcesem. W ciągu dwóch miesięcy od premiery obejrzało go w Czechach 100 tys. widzów. Trzy lata później Zelenka przeniósł na ekran swą sztukę "Opowieści o zwyczajnym szaleństwie". Premiera „Braci Karamazow” w Czechach odbyła się w 2007 roku.

Magdalena Zaliwska