To właśnie Rada jest inicjatorem konkursu architektonicznego na koncepcję Panteonu-Mauzoleum ofiar zbrodni komunistycznych, który ma powstać na Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Rozstrzygnięcie - 23 lutego 2015 roku.
Pierwsza część panteonu ma być odsłonięta 27 września 2015 roku w 71. rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego.
Według Kunerta, zwycięska praca konkursowa, a następnie wybudowany na jej podstawie Panteon-Mauzoleum ma umożliwić "wielki, godny, uroczysty i państwowy pogrzeb" ofiar stalinowskich władz.
Miejsce, gdzie stanie pomnik jest szczególne. To właśnie naterenie Łączki Cmentarza Wojskowego na Powązkach w latach 1948-1956 funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa ukrywali ciała zamordowanych żołnierzy podziemia niepodległościowego. Wśród zidentyfikowanych do tej pory ofiar reżimu są wybitni dowódcy Armii Krajowej i Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".
Wśród 36 zidentyfikowanych (w sumie ekshumowano szczątki prawie 200 osób) są mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", mjr Hieronim Dekutowski "Zapora", a także ostatni dowódca NSZ ppłk Stanisław Kasznica.
Żołnierze Wyklęci: wyjątkowe zdjęcia i nagrania w serwisie Polskiego Radia >>>
- Panteon trzeba tak stworzyć, by w miarę postępu prac identyfikacyjnych można umieszczać nazwiska kolejnych osób. To miejsce po wielu dziesiątkach lat, ma też oddać sprawiedliwość ofiarom i bohaterom, a przyszłym pokoleniom ma mówić, że każda zbrodnia zostanie kiedyś ujawniona - wyjaśniał Andrzej Kunert. Komunistyczni oprawcy od 1945 do 1956 roku zamordowali w Polsce około 50 tysięcy osób.
Konkurs na Panteon na Kwaterze "Ł" współorganizuje Stowarzyszenie Architektów Polskich. Jego prezes i zarazem sędzia referent konkursu Włodzimierz Mucha podkreśla, że jury od architektów oczekuje umiejętności połączenia kilku wymiarów pomnika. - To ma być miejsce wyciszenia i odpowiedniej rangi, tak by można było w nim oddać zarówno hołd konkretnym osobom jak i zorganizować uroczystości państwowe - powiedział architekt.
Rada chce, by projekt przewidywał podzielenie kwatery "Ł" na dwie strefy. Pierwsza strefa, na której przeprowadzono już prace ekshumacyjne, przeznaczona jest na Mauzoleum - miejsce spoczynku ofiar komunistycznych represji pogrzebanych na Łączce. Koncepcja musi przewidywać miejsce zarówno dla tych już odnalezionych, jak również dla szczątków, które zostaną ekshumowane w ramach ostatniego etapu prac archeologicznych.
Druga strefa - obecnie zajęta jeszcze przez pochówki cywilne - przeznaczona jest na symboliczne upamiętnienie wszystkich ofiar reżimu komunistycznego z lat 1944-1956. Realizacja tego obiektu będzie możliwa po przeniesieniu cywilnych grobów i przeprowadzeniu prac archeologiczno-ekshumacyjnych.
Projekty można składać w siedzibie Stowarzyszenia Architektów Polskich przy Foksal 2 do dnia 17 lutego 2015 roku.
HISTORIA w portalu polskieradio.pl>>>
IAR/PAP/asop