Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Petar Petrovic 14.07.2015

Osiągnięto porozumienie ws. przyszłości irańskiego programu atomowego

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) podpisała mapę drogową z Iranem dotyczącą jego programu nuklearnego - poinformował szef oenzetowskiej agencji Yukiya Amano. Dokument ma pomóc w rozwiązaniu wszystkich dotychczasowych kwestii spornych.
Posłuchaj
  • - Jestem przekonany, że jest to historyczny moment. Porozumienie nie jest idealne dla nikogo, ale jest tym, co zdołaliśmy osiągnąć. Jest to ważne osiągnięcie dla nas wszystkich - powiedział szef MSZ Iranu Mohammad Javad Zarif (IAR)
  • Laurent Fabius jest zdania, że porozumienie w sprawie Iranu kończy długi okres jednego z najpoważniejszych kryzysów w sprawie ograniczenia rozprzestrzeniania broni nuklearnej (IAR)
Czytaj także

Jak powiedział dyrektor generalny agencji MAEA i Teheran uzgodniły, że wszelkie kwestie sporne dotyczące irańskiego programu nuklearnego zostaną wyjaśnione do końca 2015 roku. Strony mają także podpisać oddzielne porozumienie dotyczące dostępu oenzetowskich inspektorów do irańskiej bazy wojskowej Parczin niedaleko stolicy. Zachód obawia się, że prowadzone są tam testy mające związek z bronią nuklearną.

- Do grudnia 2015 roku dyrektor generalny dostarczy ostateczną ocenę na temat rezolucji dotyczącej wszystkich przeszłych i obecnych ważnych kwestii (dotyczących irańskiego programu nuklearnego) - powiedział Amano.

Dyplomaci, na których powołuje się agencja Reutera, zwracają uwagę, że ogłoszenie ostatecznego raportu MAEA na temat potencjalnego militarnego wymiaru irańskiego programu atomowego, pozwoli na znaczne zredukowanie sankcji nałożonych na władze w Teheranie.

RUPTLY/x-news

"Najlepszy możliwy kompromis"

Minister spraw zagranicznych Iranu Mohammad Dżawad Zarif ocenił, że mamy do czynienia z historycznym wydarzeniem i że stronom negocjacji udało się osiągnąć najlepszy możliwy kompromis.

- To do czego dziś doszło kończy niepotrzebny kryzys; dotarliśmy do historycznej chwili. Nie jest to wyczerpujące porozumienie dla wszystkich stron, ale jest najlepszym kompromisem jaki mogliśmy obecnie osiągnąć - powiedział Zarif w stolicy Austrii.

Po złagodzeniu sankcji Iran wróci na światowy rynek ropy naftowej i zwiększy maksymalnie swój potencjał eksportowy - zapowiedział wiceminister ds. ropy naftowej Mohsen Kamsari. - Postaramy się maksymalnie zwiększyć nasz eksport ropy naftowej do Europy i odzyskać 42-43 proc. tamtejszego rynku, czyli wrócić do stanu sprzed nałożenia sankcji - podkreślił Kamsari w rozmowie z agencją Szana.

Zaznaczył jednocześnie, że Iran nadal będzie postrzegać Azję jako swój główny rynek zbytu dla ropy naftowej.

Szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini zwróciła uwagę, że osiągnięty we wtorek kompromis wykracza poza kwestie dotyczące programu nuklearnego. - To decyzja, która może doprowadzić do nowego rozdziału w stosunkach międzynarodowych i pokaże, że dyplomacja, koordynacja i współpraca mogą przezwyciężyć dekady napięć i konfrontacji - powiedziała Mogherini.

Posłuchaj
00:45 14.07 francja.mp3 Laurent Fabius jest zdania, że porozumienie w sprawie Iranu kończy długi okres jednego z najpoważniejszych kryzysów w sprawie ograniczenia rozprzestrzeniania broni nuklearnej (IAR)

Szef MSZ Francji Laurent Fabius powiedział , że porozumienie jest "wystarczająco solidne". Zapowiedział jednocześnie, że Zachód będzie bacznie analizować, na co Teheran wydaje pieniądze uzyskane po złagodzeniu sankcji.

- To będzie jeden ze sprawdzianów i będziemy w tej kwestii bardzo czujni - zapowiedział Fabius w rozmowie z dziennikiem "Le Monde". Nie wykluczył też w przyszłości oficjalnej wizyty w Iranie.

Krytyka Izraela

Premier Izraela Benjamin Netanjahu nazwał "historycznym błędem" ugodę pomiędzy Teheranem a sześcioma światowymi mocarstwami. Dodał, że nie zablokuje ona nuklearnych ambicji Iranu.

- Iran będzie miał teraz ułatwione zadanie w uzyskaniu broni jądrowej. Wiele ograniczeń, które miały temu zapobiec zostanie teraz zniesionych - powiedział Netanjahu, rozpoczynając spotkanie z ministrem spraw zagranicznych Holandii Bertem Koendersem w Jerozolimie.

- Iran otrzyma dużą ilość gotówki, setki miliardów dolarów, które umożliwią mu kontynuowanie agresji i terroru w regionie i na świecie i to jest błędem w znaczeniu historycznym - powiedział Netanjahu.

Play Rosji

Według rosyjskiego prezydenta Władimira Putina "wola polityczna okazana przez +szóstkę+ i Iran (...) jest gwarancją, że plan działań zostanie zrealizowany z sukcesem". Z kolei dwustronne więzi Rosji z Iranem otrzymają "nowy impuls" i nie będą już oddziaływały na nie "czynniki zewnętrzne" - podkreślił. Zapewnił, że Moskwa będzie robić wszystko, co w jej mocy, by ustalenia poczynione w Wiedniu "funkcjonowały w pełnej mierze.

Minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow zapowiedział, że jego kraju będzie sprowadzać z Iranu nisko wzbogacony uran w zamian za uran naturalny. Szef rosyjskiej dyplomacji uczestniczy w finale rozmów na temat irańskiego programu atomowego.

- Rosja weźmie udział w przebudowie zakładów w Fordo, aby mogły produkować stabilne izotopy wykorzystywane w przemyśle i do celów medycznych - powiedział Ławrow w Wiedniu.

Długie negocjacje

Po latach impasu Iran i MAEA porozumiały się w listopadzie 2013 roku, że będzie dochodzenie w sprawie programu nuklearnego Teheranu, który Zachód podejrzewa o prowadzenie badań nad bronią jądrową. Ocena stopnia słuszności tych podejrzeń należy do MAEA. Teheran utrzymuje, że program nuklearny ma charakter pokojowy, i zapewnia, że współpracuje z MAEA w sprawie wyjaśnienia wątpliwości w tej sprawie.

MAEA podejrzewa, że Teheran przynajmniej do 2003 r. prowadził badania mające na celu budowę bomby atomowej. Agencja chce uzyskać dostęp do naukowców, którzy mieli brać udział w tych pracach, a także do dokumentów i miejsc, w których miały toczyć się badania.

pp/PAP/IAR