Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Michał Szewczuk 26.06.2019

TK: kara wobec drukarza za odmowę świadczenia usług organizacji LGBT niekonstytucyjna

Przepis Kodeksu wykroczeń przewidujący karanie za umyślną, bez uzasadnionej przyczyny, odmowę świadczenia usług jest niekonstytucyjny - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Wniosek w tej kwestii wyniknął m.in. na kanwie sprawy odmowy wykonania usługi - druku plakatów LGBT - z powodów religijnych.
  • Pracownik łódzkiej drukarni odmówił świadczenia usług fundacji LGBT
  • Łódzki sąd w 2017 roku uznał go za winnego wykroczenia
  • Wniosek do TK w tej sprawie złożył w grudniu 2017 roku prokurator generalny Zbigniew Ziobro
  • W 2018 roku Sąd Najwyższy oddalił kasację
  • TK uznał, że karanie za odmowę świadczenia usług bez uzasadnionej przyczyny jest niekonstytucyjne

Trybunał wydał orzeczenie w tej sprawie w pięcioosobowym składzie, któremu przewodniczył sędzia Andrzej Zielonacki; sprawozdawcą był wiceprezes TK Mariusz Muszyński. Do wyroku złożono dwa zdania odrębne - złożyli je sędziowie Leon Kieres i Wojciech Sych.

Regulacja Kodeksu wykroczeń, którą w środę zajmował się TK przewiduje, że "kto, zajmując się zawodowo świadczeniem usług, żąda i pobiera za świadczenie zapłatę wyższą od obowiązującej albo umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia świadczenia, do którego jest obowiązany, podlega karze grzywny". TK uznał ten przepis za niekonstytucyjny w części obejmującej słowa: "albo umyślnie bez uzasadnionej przyczyny odmawia świadczenia, do którego jest obowiązany".

"Zasady wiary i sumienie uzasadnioną przyczyną odmowy świadczenia usług"

Wniosek do TK w tej sprawie w grudniu 2017 roku skierował prokurator generalny Zbigniew Ziobro. Zdaniem prokuratora generalnego niekonstytucyjne jest rozumienie tej regulacji w taki sposób, że "zasady wiary i sumienie nie są uzasadnioną przyczyną odmowy świadczenia usługi".

W swym wniosku do TK prokurator generalny argumentował, że władze państwowe nie mogą w sposób nadmierny i represyjny ingerować w sferę obywatelskich praw i wolności, zwłaszcza w sytuacji, gdy odmowę usługi można zaskarżyć z powództwa cywilnego. Powołując się na orzecznictwo Trybunału, wskazał, że "na wolność sumienia i religii składa się nie tylko swoboda przyjmowania określonego światopoglądu i wynikających z niego zasad, ale również postępowania zgodnie z tymi zasadami".

Problem wyniknął na kanwie sprawy pracownika łódzkiej drukarni Adama J., który odmówił druku plakatów fundacji LGBT. Drukarz tłumaczył odmowę swymi przekonaniami. Łódzki sąd w 2017 roku prawomocnie uznał go za winnego wykroczenia, ale zarazem odstąpił od wymierzenia mu kary.


drikarz pap 1200.jpg

Sąd Najwyższy oddalił kasację w sprawie drukarza z Łodzi

Już po złożeniu wniosku w TK - w czerwcu 2018 roku - Sąd Najwyższy oddalił kasację ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro złożoną od wyroku w sprawie drukarza.

SN przyznał wprawdzie wówczas, że nie można uznać jako ogólnej zasady poglądu, iż "indywidualny światopogląd i subiektywne rozumienie wyznawanej religii nie mogą stanowić uzasadnionej przyczyny odmowy świadczenia", ale jednocześnie wskazał, iż obwiniony drukarz w tej konkretnej sprawie nie miał uzasadnionego powodu do odmówienia usługi.

Wyrok Trybunału jest ostateczny.

kstar