Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio 24
Aneta Hołówek 29.09.2020

Ekstraklasa: Jagiellonia świętuje 100-lecie. Klub upamiętni protoplastów

Na Stadionie Miejskim w Białymstoku odbyła się konferencja prasowa, zapowiadająca powstanie pomnika, upamiętniającego żołnierzy 42 Pułku Piechoty - protoplastów Jagiellonii Białystok. Inwestycja zostanie sfinansowana ze zbiórki publicznej organizowanej przez kibiców Jagi.
  • Rzeźba przedstawiać będzie postacie zasłużone Jagiellonii i miastu, Antoniego Komendo-Borowskiego oraz Juliana Buchcika
  • Pomnik przy Stadionie Miejskim w Białymstoku jest jednym z elementów obchodów stulecia Jagiellonii

- Budowa pomnika to wydarzenie, które wpisuje się w nadanie patrona dla stadionu, którym też jest 42 Pułk Piechoty. Jest to cenna inicjatywa, do wspierania której serdecznie zachęcam - tymi słowami rozpoczął konferencję Adam Popławski, prezes Spółki Stadion Miejski.

- Jest to dla nas rok szczególny. Jak wszyscy wiemy, obchodzimy w 2020 roku stulecie powstania Jagiellonii Białystok. Świętujemy tę rocznicę dzięki 42 Pułkowi Piechoty, który założył Klub, był jego protoplastą, zaczął tworzyć historię piłki nożnej w Białymstoku - dodał Popławski.

Prezes zachęcił  kibiców i mieszkańców Białegostoku do wsparcia tej inicjatywy, do wpłacania środków, które pomogą zrealizować budowę pomnika. - Gratuluję kibicom projektu. Życzę wielu sił i powodzenia komitetowi, żeby 30 maja kolejnego roku był radośniejszy niż poprzedni i żebyśmy mogli się wtedy pod tym pomnikiem spotkać- powiedziała wiceprezes zarządu Jagiellonii Białystok SSA, Agnieszka Syczewska.

Głos zabrał również Jerzy Kloza, prezes Koła Byłych Żołnierzy 42. Pułku Piechoty i ich rodzin. - 42. Pułk Piechoty był całą podstawą kulturalną w Białymstoku. Wszystkie święta, orkiestra, sportowcy, wszystko wiązało się z 42. Pułkiem - powiedział.

Pomnik zaprojektuje rzeźbiarz Eugeniusz Samsonowicz.

- Jest mi bardzo miło, że mogę realizować projekt z okazji stulecia Jagiellonii Białystok. To jest dosyć żmudna i ciężka praca, wymagająca poświęcenia wielu ludzi, wielu fachowców. Kamieniarza, rzeźbiarza, architekta, odlewników. Jest to złożony cykl, wobec czego podzieliliśmy go na etapy. Pierwszy etap prac, wspólnie z kibicami, rozpoczęliśmy już w zeszłym roku, efektem czego jest dzisiejsza konferencja. Następnym etapem prac będzie wykonanie uszczegółowionego modelu w skali 1:2, na podstawie którego możemy sprecyzować wielkość cokołu, postaci oraz całość założenia architektoniczno-rzeźbiarskiego. Następnym etapem są prace związane z wykonaniem modelu 1:1, odlew w pracowni odlewniczej, przywóz tego na miejsce oraz usytuowanie pomnika na podeście wykonanym przez kamieniarza. Oczywiście trzeba na to wszystko czasu oraz cierpliwości- wyjaśnił.

Na pomniku 42 Pułku Piechoty pojawią się dwie postacie: Antoni Komendo-Borowski i Julian Buchcik. Dlaczego właśnie one? Wyjaśnia wieloletni kibic, historyk i kustosz Jagiellonii Białystok, Jarosław Dunda.

- Pomysł na budowę pomnika zrodził się w 2019 roku, gdy stadion miejski otrzymał patronat 42 Pułku Piechoty. To jednostka zasłużona dla Białegostoku, która działała na płaszczyźnie społecznej, edukacyjnej, kulturalnej i sportowej. 42 Pułk Piechoty był protoplastą białostockiego sportu. To właśnie na terenie tej jednostki mieściło się najstarsze boisko w mieście, a dokładnie przy ul. Traugutta. Ono było główną areną sportową Białegostoku aż do 1926 roku, a więc do momentu, kiedy wybudowano stadion zwierzyniecki. Formacja sportowa 42 Pułku Piechoty była w tamtych czasach najsilniejszą nie tylko w mieście, ale też w całym województwie. Największym sukcesem było zdobycie mistrzostwa okręgu i udział w eliminacjach o ligę. Natomiast w 1932 roku m.in. z inicjatywy 42 Pułku Piechoty powstał klub Jagiellonia. W tym roku obchodzi stulecie, które postanowiliśmy uczcić w taki sposób, aby odnieść się do jego początków - mówił.

- Upamiętnimy dwie postacie. Pierwsza z nich to Antoni Komendo-Borowski, piłkarz 42 Pułku Piechoty i Jagiellonii, pierwszy białostoczanin, który zagrał w reprezentacji Polski, a miało to miejsce w roku 1935. Wówczas strzelił nawet zwycięskiego gola w meczu z Łotwą. Drugą postacią jest Julian Buchcik, który miał ogromny wpływ na białostocką piłkę nożną. Do Białegostoku trafił w 1942 roku, będąc wtedy oficerem, a zarazem piłkarzem 42 Pułku Piechoty. W latach 30. pełnił rolę trenera i działacza białostockiej Jagiellonii oraz był założycielem miejscowego OZPN-u. Jest to postać bardzo zasłużona dla białostockiej piłki - kontynuował Jarosław Dunda.

- To też osoby, które zasłużyły się ojczyźnie. Borowski brał udział w kampanii wrześniowej, przebywał w niewoli, w obozie jenieckim na Węgrzech, przedostał się na Bliski Wschód, gdzie uczestniczył w walkach gen. Andersa, w bitwie pod Monte Cassino został zraniony. Po tych wydarzeniach do Polski już nie wrócił, bo osiadł się w Anglii, a zmarł w roku 1984 w Bradford. Buchcik z kolei był weteranem wojennym, od młodości był wojskowym żołnierzem 42 Pułku Piechoty do 1938 roku. Wtedy przeniósł się do Wierzbinka, gdzie pełnił rolę kierownika referatu do spraw wojskowych. W 1939 roku dostał się do niewoli sowieckiej podczas kampanii wrześniowej, a w 1940 roku został zamordowany w Katyniu. To osoby z pięknym życiorysem, byli patriotami. Związki 42 Pułku Piechoty z Jagiellonią były nierozerwalne i chcemy to podkreślić. Warto upamiętnić tamten okres – dodał jagielloński historyk.

Tabela (mecze, zwycięstwa, remisy, porażki, bramki, punkty, różnica bramek)
1. Górnik Zabrze 5 4 1 0 12-3 13 +9
2. Raków Częstochowa 5 3 1 1 12-7 10 +5
3. KGHM Zagłębie Lubin 5 3 1 1 6-4 10 +2
4. Lechia Gdańsk 5 3 0 2 10-8 9 +2
5. Jagiellonia Białystok 5 2 2 1 6-5 8 +1
6. Śląsk Wrocław 4 2 1 1 8-5 7 +3
7. Pogoń Szczecin 4 2 1 1 5-4 7 +1
8. Legia Warszawa 4 2 0 2 5-6 6 -1
9. Lech Poznań 4 1 2 1 7-7 5
. Wisła Płock 5 1 2 2 7-7 5
11. PGE FKS Stal Mielec 5 1 2 2 7-10 5 -3
12. Warta Poznań 5 1 1 3 3-4 4 -1
13. Wisła Kraków 5 0 3 2 4-9 3 -5
14. Cracovia Kraków 5 1 4 0 8-7 2 +1
15. Podbeskidzie Bielsko-Biała 5 0 2 3 7-16 2 -9
16. Piast Gliwice 5 0 1 4 2-7 1 -5
W przypadku równej liczby punktów o kolejności w końcowej tabeli decydują bezpośrednie mecze
*) Cracovia ukarana odjęciem pięciu punktów za korupcję

Czytaj także: 

/ah/Jagiellonia Białystok