Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR
Michał Błaszczyk 03.12.2020

Widać orbitę Słońca i struktury w galaktyce. Naukowcy opublikowali nową mapę nieba

Na nowej mapie nieba, opracowanej na podstawie danych misji Gaia i opublikowanej przez Europejską Agencję Kosmiczną, są szczegółowe pomiary dla 2 miliardów gwiazd z naszej galaktyki. W opracowanie danych dostarczanych przez misję Gaia zaangażowani są astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

- To najdokładniejsza mapa nieba jaka kiedykolwiek powstała - mówi doktor habilitowany Łukasz Wyrzykowski, który kieruje grupą polskich naukowców zaangażowanych w misję Gaia. Mapa zawiera trójwymiarowe pozycje gwiazd oraz ich prędkości. - Tych obiektów na tej mapie znajduje się 2 miliardy. Nie jest oczywiście cała nasza Galaktyka, bo w tej Galaktyce jest dużo więcej obiektów. Natomiast jest to okolica naszej Galaktyki i obiekty znajdujące się poza naszą Galaktyką - mówi naukowiec.

shutterstock_starship 1200.jpg
Rewolucja w świecie astronautyki. Starship wykona pierwszy lot w kosmos

Nowe struktury w galaktyce

Mapa zajmuje objętość jednego petabajta (10^15 bajtów, a więc milion gigabajtów) W nowych danych widać rzeczy, których nie było widać wcześniej. Astronom wyjaśnia, że na nowej mapie widać na przykład ruch Słońca i całego Układu Słonecznego wokół Centrum Galaktyki. Po raz pierwszy udało się ten ruch zarejestrować. - Wiedzieliśmy, że Słońce krąży wokół Centrum Galaktyki po swojej orbicie, która trwa ponad 200 milionów lat, jednakże po raz pierwszy udało się to precyzyjnie zmierzyć - mówi Łukasz Wyrzykowski.

Czytaj także: 


shutterstock_wielki obłok magellana 1200.jpg
Wielki Obłok Magellana. Znamy najnowsze wyniki pomiaru odległości do pobliskiej galaktyki

Astonom dodaje, że na mapie widać także nowe struktury w Galaktyce, pozostałości po tym, jak do naszej Galaktyki wpadały inne galaktyki i były rozrywane przez działające w niej siły. - W ten sposób pozostają w naszej Galaktyce ślady w postaci strumieni gwiazd - mówi Łukasz Wyrzykowski.

Naukowiec wyjaśnia, że Polacy zaangażowani w misją Gaia szukają zjawisk wywołanych przez soczewkujące czarne dziury. - Dopiero Gaia będzie w stanie wskazać nam takie pojaśnienia, które są wywołanie przez czarne dziury - mówi astronom. Opublikowane dzisiaj dane to kolejna odsłona mapy nieba. Wcześniej katalogi danych z misji Gaia publikowano w 2016 i 2018 roku. Ten opublikowany dzisiaj jest jeszcze bardziej precyzyjny od poprzednich.

Część nowej mapy, pokazującej ok. 40 tys. gwiazd w promieniu 100 pc, ok. 300 lat świetlnych, od Słońca, można przeglądać tutaj


Europejska Agencja Kosmiczna udostępniła także narzędzie służące do przeglądania większego obszaru mapy. Znajduje się tutaj.

mbl