"To region o kluczowym znaczeniu". Prof. Grochmalski o szczycie grupy V4
- Prezydent Andrzej Duda wziął udział w szczycie Grupy Wyszehradzkiej, który odbył się w Juracie
- W panelu dyskusyjnym uczestniczyli również prezydenci Czech, Węgier i Słowacji
- Tematem spotkania było "bezpieczeństwo energetyczne i polityka klimatyczna"
- Prezydent zauważył, że państwa V4 aktywnie angażują się w walkę ze zmianami klimatycznymi
Środa to drugi i ostatni dzień jubileuszowego szczytu Grupy Wyszehradzkiej (należą do niej Polska, Czechy, Węgry, Słowacja) zorganizowanego w roku obchodów 30. rocznicy powstania V4. Trzeci i ostatni panel dyskusyjny z udziałem prezydentów Andrzeja Dudy, Zuzany Czaputowej, Milosza Zemana i Janosa Adera został zatytułowany "Bezpieczeństwo energetyczne i polityka klimatyczna".
Czytaj także:
- Pogodzenie wzrostu gospodarczego z dbałością o środowisko naturalne to obecnie jedno z najważniejszych wyzwań, przed którymi stoi nasz region, Unia Europejska i cały świat - mówił prezydent RP podczas panelu kończącego szczyt V4.
Jak zaznaczył, "o tym, że zmiany klimatyczne wywołane globalnym ociepleniem stają się coraz bardziej odczuwalne, przekonaliśmy się boleśnie w ostatnich latach, kiedy Polska, ale również Czechy i Słowacja, zmagały się z największą od półwiecza suszą".
Prezydent zauważył, że państwa Grupy Wyszehradzkiej aktywnie angażują się w walkę ze zmianami klimatycznymi. Jak zaznaczył, "Polska od 1989 r. odnotowała spadek emisji CO2 na poziomie 18 proc.". Zdaniem prezydenta to "pokazuje determinację i skuteczność naszych działań w tym zakresie i jest jak najlepszym prognostykiem na przyszłość".
"Jest istotnym czynnikiem katalizującym współpracę w Europie Środkowej". Prezydent o Grupie Wyszehradzkiej
Przemysł oparty na węglu a uwarunkowania historyczne
Andrzej Duda mówił, że kwestie klimatyczne są nierozerwalnie związane z zagadnieniami energetyki. Zaznaczył, że na skutek różnych procesów historycznych i ekonomicznych gospodarki krajów V4, ich przemysł, ciepłownictwo wciąż bazują na węglu i innych surowcach kopalnych.
- Z jednej strony wywierają one negatywny wpływ na środowisko naturalne, z drugiej zaś - przez lata prowadziły nas do coraz większego uzależnienia od jednego dostawcy, stwarzając rosnące zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa energetycznego - podkreślił Andrzej Duda.
Jak dodał, "przezwyciężenie zaszłości historycznych i transformacja energetyczna to proces długotrwały, który będzie od nas wymagał poniesienia ogromnych, niewspółmiernie wyższych niż w krajach rozwiniętych UE, kosztów". Wskazał, że koszty te są związane z potrzebą "drastycznej redukcji wykorzystania węgla, rozwoju infrastruktury gazowej, energetyki jądrowej i zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii".
Prezydent zaznaczył, że są to także koszty procesów społecznych, przekształcenia rynków pracy i przebranżowienia pracowników całego sektora energetyki.
Ważne założenia agendy wyszehradzkiej
Według Andrzeja Dudy właśnie dlatego "na przestrzeni ostatnich 30 lat, bezpieczeństwo energetyczne i klimat stopniowo stawały się jednym z ważniejszych elementów agendy wyszehradzkiej, zwłaszcza od czasu przystąpienia naszych krajów do Unii Europejskiej".
- Przypomnę choćby wspólne działania V4 z państwami bałtyckimi, a także Bułgarią i Rumunią w 2008 r., kiedy udało nam się wpłynąć na wypracowanie kompromisowego kształtu pakietu klimatyczno-energetycznego UE - mówił prezydent. Jak ocenił, "pakiet ten zapewnia równowagę pomiędzy ambitnymi celami środowiskowymi i budowaniem bezpieczeństwa energetycznego na podstawie dywersyfikacji źródeł dostaw surowców".
Polski przywódca za "ogromny sukces" uznał przebieg i rezultaty zorganizowanego w 2018 r. w Katowicach szczytu klimatycznego Organizacji Narodów Zjednoczonych - COP24. - W czasie szczytu z mojej inicjatywy przyjęliśmy "Deklarację solidarnej i sprawiedliwej transformacji", której celem jest tworzenie synergii pomiędzy dbałością o środowisko a ochroną pracowników sektora energetyki podczas transformacji - mówił Andrzej Duda.
Prezydent: dostrzegamy potencjał transformacji energetycznej
Podkreślił, że sprawiedliwa transformacja sektora energii w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu to również jeden z priorytetów trwającego obecnie przewodnictwa Polski w grupie V4. - Dostrzegamy potencjał transformacji energetycznej w pobudzeniu gospodarek po pandemii COVID-19. Chcemy, aby powrót na właściwe tory odbywał się w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju - powiedział prezydent.
00:26 10899438_1.mp3 Prezydent: zadaniem Grupy Wyszehradzkiej jest tworzyć warunki do tego, by obywatelom wspólnoty żyło się lepiej (IAR)
Zapewnił, że Polsce zależy na tym, aby Grupa Wyszehradzka mówiła jednym głosem w unijnych dyskusjach na takie tematy jak strategia Europejskiego Zielonego Ładu czy System Handlu Emisjami.
Andrzej Duda podkreślił, że nowe europejskie prawo klimatyczne ma bardzo ambitne założenia, jednak - jak ocenił - "dzięki wsparciu z Funduszu na Rzecz Sprawiedliwej Transformacji, wspólnymi siłami uda nam się osiągnąć dalszy postęp w zakresie modernizacji energetyki".
Prezydent dodał, że "dobre doświadczenia trwającego już 30 lat dialogu regionalnego Polski, Czech, Słowacji i Węgier nieraz pokazały, że jeśli działamy razem, potrafimy w decydujący sposób wpływać na kierunki i kształt europejskich polityk".
Cele Inicjatywy Trójmorza
Według Andrzeja Dudy narzędziem do osiągnięcia tego celu jest powołana ponad pięć lat temu Inicjatywa Trójmorza, "w ramach której, na podstawie zasady zrównoważonego rozwoju, dążymy do rozwijania połączeń transportowych, energetycznych i cyfrowych, a tym samym jeszcze lepszego wykorzystania potencjału gospodarczego Europy Środkowej".
Andrzej Duda wskazał, że powołany został też Fundusz Inwestycyjny Trójmorza "będący dla krajów dwunastki dodatkowym - obok środków z budżetów narodowych i funduszy unijnych - źródłem finansowania transformacji infrastrukturalnej i energetycznej naszych gospodarek". Wyraził satysfakcję, że do Funduszu przystąpiło 9 z 12 członków Inicjatywy, w tym Polska, Czechy i Węgry.
- Liczę na rychłą decyzję naszych przyjaciół Słowaków, a także pozostałych członków Inicjatywy, o przystąpieniu do Funduszu - powiedział prezydent. Podkreślił, że od zaangażowania krajów Trójmorza i wysokości wkładów finansowych będzie zależeć zainteresowanie inwestorów prywatnych, "bez których będzie trudno zrealizować wszystkie śmiałe zamierzenia".
System tranzytowy na linii Wschód-Zachód
Prezydent zaznaczył, że w ramach Trójmorza podejmowane są działania w celu uzupełnienia istniejącego systemu tranzytowego na linii Wschód-Zachód. Podkreślił, że zakończenie budowy interkonektorów z Litwą i Słowacją oraz uruchomienie w 2022 r. gazociągu Baltic Pipe, oraz funkcjonującego Terminalu LNG w Świnoujściu pozwolą na utworzenie nowej trasy dostaw gazu: północ-południe. Według Andrzeja Dudy powinno to mocniej zintegrować region.
Prezydent wyraził oczekiwanie, że "w niedalekiej przyszłości agenda Trójmorza zostanie uzupełniona o kolejny filar, w ramach którego będziemy omawiać i wdrażać transgraniczne projekty klimatyczne".
***
Grupa Wyszehradzka (opr. Maciej Zieliński/PAP)
pb