Nowotwory złośliwe są drugą, po chorobach układu krążenia przyczyną zgonów w Polsce. Polacy i Polki najczęściej zapadają na nowotwory płuc, piersi, jelita grubego i szyjki macicy.
Dr Grzegorz Luboiński z warszawskiego Centrum Onkologii podkreśla, że w Polsce wciąż największym problemem jest zbyt późna diagnostyka. Co roku prawie 4 tys. kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, prawie połowa umiera, bo nowotwór jest już w zaawansowanym stadium. W krajach skandynawskich, gdzie kobiety zgłaszają się regularnie na badania cytologiczne - choroba jest w pełni wyleczalna.
Wg danych Polskiej Unii Onkologii, średnio 30 proc. dorosłych i 75 proc. dzieci w naszym kraju zostaje całkowicie wyleczonych z nowotworu. Jednak na tle innych krajów europejskich, zajmujemy, według danych z 2007 roku, 22. miejsce pod względem skuteczności leczenia nowotworów.
Konieczna zmiana podejścia
Onkolog dr Tadeusz Pieńkowski informuje, że wydatki na leczenie chorób nowotworowych w Polsce należą do najniższych w Europie. W "Sygnałach Dnia" w Polskim Radiu dr Pieńkowski mówił, że w naszym kraju konieczna jest zmiana podejścia do onkologii.
- Przede wszystkim chodzi o tworzenie interdyscyplinarnych zespołów lekarskich złożonych ze specjalistów w dziedzinie chirurgii, onkologi klinicznej i radioterapii wspartych przez diagnostów, patologów. To umożliwi uzyskanie lepszych wyników - mówi.
Gość Polskiego Radia podkreślił, że onkologia to z punktu widzenia skarbu państwa nie tylko wielkie nakłady na drogie leki.
- Onkologia to jest ok. 400 tys. ludzi żyjących w Polsce, u których kiedykolwiek rozpoznano raka, które po przebytej chorobie są zdolne do pracy zawodowej, aktywnego życia społecznego, rodzinnego - twierdzi.
5 lutego Polska Unia Onkologii organizuje Dzień Otwartych Drzwi. W szpitalach onkologicznych w całym kraju będzie można wykonać bezpłatne badania cytologiczne i mammograficzne oraz uzyskać informacje na temat zdrowego stylu życia i profilaktyki nowotworowej.
Palenie powoduje 2 mln zgonów rocznie
Choroba nowotworowa występuje wtedy, gdy komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicują się w typowe komórki danej tkanki. Utrata kontroli nad podziałami jest związana z mutacjami genów. U osób z rodzinną skłonnością do nowotworów część tych mutacji jest dziedziczona.
Do rozwoju nowotworu dochodzi w wyniku oddziaływania czynników genetycznych oraz zewnętrznych, tak zwanych karcynogenów. Dzieli się je na czynniki fizyczne, jak promieniowanie UV i jonizujące, chemiczne, na przykład azbest, składniki dymu tytoniowego, zanieczyszczenia powietrza, czynniki biologiczne, w tym niektóre rakotwórcze wirusy, bakterie i pasożyty.
Palenie tytoniu jest najważniejszym wśród możliwych do uniknięcia czynników ryzyka nowotworów złośliwych. Przyczynia się nie tylko do raka płuc, ale też między innymi do raka trzustki, wątroby, pęcherza moczowego, nerki, krtani, przełyku i jamy ustnej. Szacuje się, że nałóg nikotynowy jest odpowiedzialny za niemal dwa miliony zgonów rocznie.
Kolejnym czynnikiem ryzyka wystąpienia nowotworu jest nadwaga i otyłość, której przypisuje się winę za 274 tysiące zgonów rocznie. Nadużywanie alkoholu odpowiada za ponad 350 tysięcy zgonów z powodu nowotworów złośliwych, a czynniki związane z miejscem pracy, jak na przykład kontakt z azbestem, za minimum 152 tysiące zgonów. Jedna piąta wszystkich nowotworów złośliwych na świecie jest spowodowana przewlekłymi infekcjami.
Przykładem rakotwórczych wirusów są: wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) oraz typu C (HCV), które przyczyniają się do raka tego narządu. Dziedziną medycyny zajmującą się rozpoznawaniem i leczeniem chorób nowotworowych jest onkologia.
Dzień Walki z Rakiem został ustanowiony 11 lat temu podczas Światowego Szczytu do Walki z Rakiem we Francji. Na spotkaniu przyjęto Kartę Paryską. Państwa, które ją podpisały zobowiązały się do stworzenia programów profilaktycznych i odpowiednich warunków do leczenia nowotworów.
Wg danych Światowej Organizacji Zdrowia, co roku na świecie zapada na raka 11 milionów ludzi.
IAR,kk