Prezydent podkreślił, że uroczystość 850-lecia istnienia Archikolegiaty w Tumie to "wielka chwila dla ziemi łęczyckiej, ale też dla całej Polski".
Zwrócił uwagę, że jest Tumów w Polsce parę. - Jest Ostrów Tumski w Poznaniu, jest we Wrocławiu. To są miejsca najstarsze; miejsca, gdzie na samym początku istniała państwowość, istniał Kościół, istniały fundamenty, murowane budowle, to są właśnie te szczególne miejsca, w których się czuje także coś, bez czego nie można żyć, bo trudno żyć bez fundamentów - powiedział.
Jak mówił, w Tumie pod Łęczycą niewątpliwie można dotknąć jednego z tych miejsc, gdzie się czuje fundament państwa polskiego, fundament oparty o tradycje chrześcijańskie; gdzie czuje się siłę tego szczególnego związku, który zbudował naszą współczesność.
Jak zaznaczył, historia ma jednak wtedy sens, jeżeli ludzie współcześni starają się wyciągać z niej wnioski. - Warto więc zerkać w tę historię także i tutaj, w Tumie pod Łęczycą - powiedział.
Zwrócił uwagę, że w 1161 roku przy okazji konsekracji Archikolegiaty doszło do zjazdu wszystkich książąt piastowskich z Polski podzielonej już wtedy na dzielnice.
- Piastowie nie byli niewiniątkami, ale przyjechali tu wszyscy, aby cieszyć się z tego niezwykłego miejsca i wszyscy znaleźli swoje miejsce także tu w Tumie, w kościele polskim. Chciałbym i tę naukę dać nam wszystkim pod rozwagę - powiedział Komorowski.
Niedzielne uroczystości rozpoczęła msza święta, której przewodniczył prymas senior Józef Glemp. Homilię wygłosił abp Józef Michalik, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.
Archikolegiata w Tumie
Archikolegiata w Tumie to jeden z najciekawszych zabytków sztuki romańskiej nie tylko w Polsce, ale także i w Europie. Wybudowana została w latach 1141-1161 na miejscu wcześniej istniejącego tu opactwa benedyktyńskiego. Fundamenty dawnego opactwa zostały odkryte w latach 1954-1956 w czasie odbudowy kolegiaty tumskiej.
Budowę archikolegiaty przypisuje się arcybiskupowi gnieźnieńskiemu Janikowi. Poza funkcją sakralną była miejscem ważnych zjazdów kościelnych, a także schronieniem dla okolicznej ludności podczas najazdów Litwinów, Prusów, Tatarów i Krzyżaków.
Wielokrotnie palona i odbudowywana. Po zniszczeniach w czasie bitwy nad Bzurą w 1939 roku kościół pozostał w ruinie do 1946 roku. W następnych latach został odbudowany według projektu Jana Koszyc-Witkiewicza, który już przed wojną przymierzał się do restauracji kolegiaty.
Kościół jest zbudowany ze starannie obrobionej kostki granitowej, natomiast naroża wież, obramowania okien i wejść wykonane są z piaskowca. Wnętrze kolegiaty zawiera bardzo cenny zabytek sztuki zdobniczej XII wieku, tj. płaskorzeźbę przedstawiającą Chrystusa Pantokratora.
Na uwagę zasługuje także znajdujące się we wnętrzu romańska płyta nagrobna, która przedstawia rycerza, czternastowieczne kamienne wsporniki sklepienne i krzyżowe, sklepienia naw bocznych, portal gotycki prowadzący z prezbiterium do zakrystii z datą 1487, płyty nagrobne kanoników łęczyckich z XV wieku, stalle gotyckie z początku XVI wieku z herbami Dębno i Sulima, fragmenty fresków gotyckich i renesansowych.
IAR,PAP,kk