Trybunał Konstytucyjny orzekł, że kodeks wyborczy jest częściowo niezgodny z konstytucją. Najważniejszy zakwestionowany przez Trybunał przepis dotyczy zakazu stosowania billboardów i spotów podczas kampanii wyborczej oraz dwudniowego głosowania.
Przewodniczący Trybunału sędzia Andrzej Rzepliński powiedział, że zapisane w kodeksie dwudniowe głosowanie nie spełnia norm konstytucyjnych. Za niekonstytucyjne sędziowie Trybunału uznali też zakaz stosowania billboardów w kampanii wyborcze oraz spotów wyborczych.
Inne przepisy zostały uznane za zgodne z konstytucją. Wątpliwości Trybunału nie wzbudziły jednomandatowe okręgi do Senatu, głosowanie przez pełnomocnika i korespondencyjne.
W uzasadnieniu prezes Trybunału wskazywał, że wiele tych przepisów nie miało jeszcze zastosowania w praktyce. Jako jeden z powód przyjęcia większości przepisów uznano to, że Sejm przyjął je jednogłośnie. Zdanie odrębne wobec orzeczenia zgłosiła część sędziów, w tym przewodniczący Trybunału Andrzej Rzepliński, Marek Kotlinowski i Teresa Liszcz.
Przedstawiciel posłów PiS Arkadiusz Mularczyk (L) i reprezentujący Sejm Grzegorz Karpiński (P) z PO witają się przed rozprawą Trybunału Konstytucyjnego dotyczącą Kodeksu wyborczego, fot. PAP/Jacek Turczyk
Według którego kodeksu wybory?
Jesienne wybory do parlamentu odbędą się według kodeksu wyborczego; kodeks ten znajdzie też zastosowanie w kampanii wyborczej prowadzonej po 1 sierpnia tego roku - orzekł Trybunał Konstytucyjny.
- Z dniem ogłoszenia wyroku TK w tej sprawie będzie obowiązywała zasada bezpośredniego działania prawa nowego, tj. kodeksu wyborczego. Ponieważ kodeks ten wchodzi w życie 1 sierpnia, a najbliższe wybory parlamentarne odbędą się po tym terminie, to do tych wyborów znajdą zastosowanie jego przepisy - stwierdził Trybunał.
Jak podkreślił TK, kodeks wyborczy znajdzie zastosowanie również w kampanii wyborczej prowadzonej po 1 sierpnia tego roku. - W razie ewentualnego zarządzenia przez prezydenta wyborów przed tym dniem, do kampanii wyborczej prowadzonej do 31 lipca 2011 znalazłyby zastosowanie dotychczasowe przepisy - tłumaczył, odczytujący uzasadnienie wyroku TK, jego prezes Andrzej Rzepliński.
TK orzekł, że niezgodny z konstytucją jest zapis kodeksu wyborczego, który uzależnił od terminu zarządzenia wyborów przez prezydenta to, na jakich zasadach się one odbędą. - Gdyby (prezydent) zarządził wybory do końca lipca, wybory odbyłyby się na podstawie ordynacji wyborczej, gdyby natomiast nastąpiło to 1 sierpnia lub później, odbyłyby się według Kodeksu wyborczego - wyjaśnił Rzepliński. Dlatego - orzekł TK - do upływu 31 lipca 2011 nie byłoby pewności co do prawa, jakie będzie obowiązywało w toku jesiennych wyborów.
Trybunał uznał, że mechanizm taki w praktyce niweczy bezpieczeństwo prawne zagwarantowane przez uchwalenie i opublikowanie nowego prawa wyborczego w lutym 2011 roku.
Wątpliwości do kodeksu
Trybunał orzekał w sprawie nowych przepisów wyborczych, bo ich zgodność z konstytucją podważał klub PiS.Grupa posłów PiS zakewstionowała przepisy wprowadzające 100 jednomandatowych okręgów w wyborach do Senatu, możliwość przeprowadzenia dwudniowych wyborów, głosowanie przez pełnomocnika i głosowanie korespondencyjne.
PiS chciało też uznania za niekonstytucyjny zakazu emitowania płatnych spotów wyborczych i naklejania plakatów większych niż 2 m kw. w czasie kampanii wyborczej. Ponadto PiS zwróciło się do TK o stwierdzenie niekonstytucyjności zastosowania nowego kodeksu już podczas najbliższych wyborów.
Nowy Kodeks wyborczy ma wejść w życie 1 sierpnia. Prezydent Bronisław Komorowski zapowiedział już wcześniej, że zarządzi wybory po tej dacie. Wiadomo, że mają się one odbyć 9 października.
agkm