Szybki rozwój technologiczny powoduje, że w coraz krótszym czasie powstają coraz nowsze urządzenia elektryczne i elektroniczne. Pociąga to za sobą wiele korzyści, ale wiąże się z tym również wiele negatywnych konsekwencji, którymi jest m.in. wzrastająca ilość odpadów. Doszło do sytuacji, kiedy konieczne stało się ograniczenie ilości składowanych, nieprzetworzonych odpadów pochodzących ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. W związku z tym pojawiła się pilna potrzeba wprowadzenia niezbędnych uregulowań formalno-prawnych i organizacyjnych, związanych z gospodarką zużytym sprzętem. Wiele krajów europejskich zaczęło wprowadzać zmiany w istniejącym ustawodawstwie. W Unii Europejskiej elektrośmieci muszą zostać odpowiednio zagospodarowane – albo przeznaczone do ponownego użytku, albo poddane recyklingowi lub innym formom odzysku, a wszystko po to by zmniejszyć ilość składowanych lub spalanych odpadów. Co w ogóle zaliczamy do elektrośmieci?
Elektrośmieci to każdy zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, który kiedyś działał zasilany bateriami bądź prądem, a w tym momencie przestał być użytkowany.Należą do nich wielkogabarytowe (chłodziarki, kuchenki, pralki, mikrofalówki etc.) i małogabarytowe (odkurzacze, żelazka, tostery, zegary, wagi, suszarki etc.) urządzenia gospodarstwa domowego, sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny (komputery, drukarki, telefony, terminale etc.), sprzęt audiowizualny (odbiorniki radiowe, telewizyjne, kamery video, sprzęt hi-fi, instrumenty muzyczne etc.), sprzęt oświetleniowy (lampy fluorescencyjne, wysokoprężne lampy wyładowcze, w tym ciśnieniowe lampy sodowe oraz metalohalogenkowe), narzędzia elektryczne i elektroniczne (wiertarki, piły, maszyny do szycia etc.), zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy (konsole do gier video, gry video etc.), sprzęty medyczne, przyrządy do nadzoru i kontroli oraz automaty do wydawania.
Zobacz serwis: JAK SEGREGOWAĆ ŚMIECI?>>>
Tych urządzeń jest więc cała gama, pytanie co zrobić z tymi, które nie są już użyteczne. Informację o konieczności jego segregacji znajdziemy już na samym sprzęcie. Przedstawia ona najczęściej przekreślony kontener. Kara za wyrzucenie elektrośmieci do zwykłego pojemnika wynosi nawet 5 000 zł.
Od czego więc zacząć? Oczywiście od segregacji. Umieszczenie produktów tej kategorii w jednym miejscu na terenie naszej nieruchomości ułatwia późniejsze pozbycie się go. Elektrośmieci możemy oddawać do specjalnych punktów zbiórek lub punktów przetwarzania sprzętu elektrycznego i elektronicznego, który jest zarejestrowany w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska. W takich punktach zużyty sprzęt przyjmowany jest bezpłatnie, a w przypadku większej ilości, firmy we własnym zakresie oferują przetransportowanie go do punktu utylizacji. To bardzo wygodne rozwiązanie również dla firm, które po przekazaniu sprzętu otrzymują stosowne dokumenty. Każdy konsument powinien również wiedzieć, że zakupując nowy sprzęt, stary może zostawić u sprzedawcy.
Taki sprzęt zostaje zdemontowany ręcznie, a każdy jego element jest oddzielnie kategoryzowany – tworzywo sztuczne, guma, metale żelazne, nieżelazne, kable. Dopiero po dokładnej segregacji odpady te trafiają do kolejnego etapu – recyklingu, który polega na włączeniu ich do cyklu produkcyjnego w taki sposób, aby nadać im pierwotnych właściwości. Mało kto wie, że materiały ze zużytych telefonów komórkowych – złoto, platynę, srebro oraz miedź – można wykorzystać do produkcji czajników, plomb dentystycznych, bądź instrumentów muzycznych. Ze zużytego komputera i monitora możemy odzyskać m.in. około 7 kg szkła, ponad 6 kg tworzywa sztucznego, około 6 kg stali, a ponad to miedź, aluminium oraz ołów. Zmielone tworzywo sztuczne ze starej lodówki nadaje się do produkcji kołpaków samochodowych, a odzyskany freon do napełnienia nowej chłodziarki. Wszelkie substancje szkodliwe, które znajdują się w elektrośmieciach nie przedostają się dzięki temu do gleby.
Takich urządzeń nie wolno magazynować. Czasem myślimy „zostawię, może przyda się na części zamienne”, ale z doświadczenia wiemy, że takie śmieci nigdy się później nie przydają. Co więcej, zawierają one na ogół wspomniane substancje trujące – rtęć, chrom, arsen, kadm, stopy lutownicze na bazie ołowiu i związki mutagenne, które mogą łatwo przenikać do gleby, wód gruntowych i powietrza, zagrażając zdrowiu ludzi i zwierząt, oraz powodując zmiany w kodzie genetycznym. Oddając sprzęt do punktów zbiórek mamy pewność, że substancje toksyczne zostaną bezpiecznie odseparowane, a poszczególne elementy poddane procesom odzysku i przekazane do recyklingu. Pamiętajmy, że odzysk surowców i wykorzystanie ich do produkcji nowych urządzeń zdecydowanie zmniejsza stopień wykorzystania zasobów naturalnych oraz przyczynia się do obniżenia kosztów technologicznych.
mr