5 marca 2013 po raz pierwszy w historii cztery osoby stanęły zimą na ośmiotysięczniku Broad Peak. Na niezdobyty o tej porze roku szczyt wspięli się: 27-letni Tomasz Kowalski, 29-letni Adam Bielecki, 33-letni Artur Małek i 58-letnii Maciej Berbeka.
Zobacz serwis specjalny: WYPRAWA NA BROAD PEAK>>>
Adam Bielecki i Artur Małek zdołali wrócić do bazy, ale Tomasz Kowalski i Maciej Berbeka nie dotarli do obozu, zostali uznani za zmarłych. Ta wyprawa wywołała dyskusję nad etosem gór i tzw. braterstwem liny.
Zdaniem prof. Andrzeja Paczkowskiego - historyka i alpinisty - w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia "najczęściej myślenie człowieka koncentruje się na uratowaniu siebie, a nie na ratowaniu innych". - Nie jest to sytuacja związana tylko z górami, ona się zdarza wszędzie. Nie odejmując nic z wyjątkowości alpinizmu wydaje mi się, że większość reakcji ludzkich jest po prostu taka sama, jak w podobnych sytuacjach w zupełnie innych okolicznościach - powiedział.
Filozof i socjolog dr Tomasz Skalski przyznaje, że nie ma jasnych kryteriów pozwalających ocenić zachowanie człowieka w sytuacji ekstremalnego stresu. - Z drugiej strony dotykamy tu pytania o istotę człowieczeństwa. Mówimy o zwierzęcym odruchu obrony własnego życia, ale znane są przypadki radykalnego bohaterstwa. Ja postrzegam rozwój człowieka jako oddalanie się od biologicznych korzeni i przejmowanie kontroli nad naszym życiem przez wyższe ideały. Chociaż łatwo się o tym mówi siedząc w studiu - podkreśla trener rozwoju osobistego i zawodowego.
Prof. Paczkowski zaznacza, że istotne jest czy tego człowieczeństwa wymagamy od siebie samych, czy od innych. - Nikt nie ma przecież gwarancji, jak się zachowa w sytuacji ekstremalnej - mówi. Naukowiec, który przez wiele lat sprawował funkcję prezesa Polskiego Związku Alpinizmu zna wiele historii, w których ktoś "niewłaściwie" zachował się w sytuacji ekstremalnej w górach. - Różnica, która jest między dawniejszymi czasami a obecnymi jest taka, że myśmy wtedy szukali błędu, a nie winnych - dodaje.
Piz Bernina - o wyprawie na ten szczyt opowiada reportaż "Człowiek i góra". Fot. Günter Seggebäing/Wikimedia Commons/lic. CC 3.0
Pytanie o to, kim dziś jest człowiek gór, stawia także autorka reportażu "Człowiek i góra" Anna Sekudewicz. - Czy jest kimś, o kim ciągle myślimy w być może zbyt tradycyjny i konwencjonalny sposób, czy może to człowiek, który kocha sport, wyczyn, sukces - zastanawia się w Jedynkowym Magazynie Reporterów. Jej reportaż, który był punktem wyjścia do Jedynkowej dyskusji, porusza kwestię uniwersalną - przez pryzmat historii himalaisty Adama Bieleckiego stawia pytanie o to, czy moralne wybory są możliwe w ekstremalnych warunkach.
Czy kierownik wyprawy ma prawo powstrzymać wspinaczy przed atakiem szczytowym? Na czym polega szara strefa wypraw wysokogórskich? Jaki wpływ na etykę współczesnego człowieka mają narcyzm i pęd do osiągania sukcesów? Zapraszamy do wysłuchania całego reportażu oraz debaty ekspertów w Magazynie Reporterów Jedynki "Bez znieczulenia", którą prowadził Jerzy Zawartka. W audycji - której na antenie Jedynki można słuchać w każdy czwartek o godz. 21.10 - biorą udział także słuchacze.
(asz/ag)