Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 03.10.2021

"Lema Lwów" - dokument Jakuba Tarki [POSŁUCHAJ]

Stanisław Lem wielokrotnie powtarzał, że Lwów jest częścią jego, a on jest częścią Lwowa. I tak pozostanie na zawsze. Pisarz mieszkał w nim do 26. roku życia. Wywiady dla niemieckiej telewizji czy prasy zaczynał słowami "jestem wypędzony". Posłuchaj dokumentalnej wędrówki po Lwowie Stanisława Lema! 

rozprawa - stanislaw lem 1200x660.jpg
Słuchowisko "Rozprawa" według Stanisława Lema [POSŁUCHAJ]

Swoje dziecięce i młodzieńcze wspomnienia związane z tym miastem spisał w książce "Wysoki Zamek". Jakkolwiek chętnie opowiadał o dziecięcych zabawach, parkach, cukierniach, które wryły się w pamięć kilkulatka, tak już konsekwentnie pomijał wspomnienia czasu zagłady, okupacji niemieckiej i sowieckiej.


Posłuchaj
39:29 2021_10_03 17_09_04_PR1_lwów_lema.mp3 "Lema Lwów - dokument Jakuba Tarki (Jedynka)

 


Stanisław lem pap 1200.jpg
Pytający moralista. 100 lat temu urodził się Stanisław Lem

Beata Kost, urodzona we Lwowie dziennikarka i przewodniczka, oprowadza słuchaczy po swoim mieście. Pierwszym miejscem jest kamienica przy ulicy Brajerowskiej, z którą Stanisław Lem był związany, i w której mieszkał z rodzicami. Budynek niczym się nie wyróżnia od sąsiednich, nie ma na nim nawet tablicy upamiętniającej pisarza. - Ponoć ma to się wkrótce zmienić - mówi.

Jak wyglądał Lwów Lema i co mogło być jego doświadczeniem do 1946 roku, kiedy razem z rodzicami musiał opuścić to miasto? Beata Kost opowiada o lwowskim życiu Stanisława Lema. Pisarz pochodził z rodziny żydowskiej, ale spolonizowanej. Zauważa, że we Lwowie mieszkało dużo rodzin spolonizowanych Żydów. Lem był kuzynem Mariana Hemara, który był o pokolenie starszy. W czasie okupacji pracował jako pomocnik mechanika w niemieckich garażach, co prawdopodobnie uratowało mu życie.

O tym, o czym Stanisław Lem nie chciał mówić lub komentował zdawkowo, barwnie opowiada lwowianka, dziennikarka Radia Wrocław Maria Woś. Zaczyna od czasów dziecięcych i ówczesnych zabaw. Kolejnym wspomnieniem jest wojna i schronienie się wszystkich mieszkańców w piwnicy. - Wszyscy lokatorzy znaleźli się raptem na tej małej powierzchni i zaczęli się tak okropnie kłócić, na przykład o lepsze miejsce - opowiada. A potem szok, bo bombardowali nas Niemcy, a 22 września wkroczyli Sowieci. - To byli dzicy, jacyś Kałmucy, skośne oczy - wspomina.

W audycji zostały wykorzystane obszerne fragmenty wypowiedzi Stanisława Lema z archiwum Polskiego Radia.

galaktykalema.pl/pl galaktykalema.pl/pl

Czytaj także:

***

Tytuł dokumentu: "Lema Lwów"

Autor: Jakub Tarka

Data emisji: 3.10.2021

Godzina emisji: 17.10

ag