Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR / PAP
Dominik Panek 28.02.2015

Rosja: opozycjonista Borys Niemcow zastrzelony w pobliżu Kremla. Putin: to może być prowokacja

Borys Niemcow, czołowy rosyjski opozycjonista, został późnym wieczorem zabity w centrum Moskwy. Opozycyjni politycy nie mają wątpliwości, że jest to mord polityczny.
Borys NiemcowBorys NiemcowPAP/EPA/MAXIM SHIPENKOV
Posłuchaj
  • Wywiad Polskiego Radia z Borysem Niemcowem, byłym wicepremierem Rosji, jednym z liderów antyputinowskiej opozycji - "Więcej świata"/Jedynka (nagranie archiwalne - 10.02.2015)
  • Relacja Włodzimierza Paca z Moskwy (IAR): rosyjski opozycjonista Borys Niemcow został zastrzelony w Moskwie
Czytaj także

Do zabójstwa doszło około godz. 23.40 (21.40 w Polsce) na Dużym Moście Moskworeckim, przylegającym do Wasiliewskiego Spusku, będącego przedłużeniem Placu Czerwonego. Rzecznik Komitetu Śledczego Federacji Rosyjskiej Władimir Markin poinformował, że do Niemcowa oddano co najmniej siedem strzałów z przejeżdżającego samochodu.
Z kolei służba prasowa MSW poinformowała, że na miejscu zbrodni znaleziono sześć łusek, polityk został trafiony czterema pociskami, strzelano do niego w plecy. Sprawców nie schwytano.
Według rosyjskich służb opozycjonista był w towarzystwie swojej znajomej, prawdopodobnie mieszkanki Kijowa. 24-latka nie ucierpiała. Została zabrana na przesłuchanie przez policję.

Niemcow na dwie godziny przed śmiercią udzielił wywiadu rozgłośni Echo Moskwy. Mówił między innymi o planach zorganizowania w niedzielę przez opozycję dużej demonstracji w rosyjskiej stolicy.

W nocy rosyjskie media podały, że slużby zaczęły przeszukanie w domu Borysa Niemcowa i mają zabrać stamtąd dokumenty i materiały, związane z jego działalnością, które "mogą pomóc w śledztwie".

Ostatni wywiad Borysa Niemcowa dla Polskiego Radia: Polityka Putina jest fatalna, idiotyczna >>>

Putin: to może być prowokacja

Sekretarz prasowy prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow przekazał, że Władimir Putin został niezwłocznie poinformowany o zabójstwie Niemcowa. "Putin ocenił, że to brutalne morderstwo ma wszystkie cechy zabójstwa na zlecenie i ma wyjątkowo prowokacyjny charakter".

Pieskow podał, że "prezydent polecił szefom Komitetu Śledczego, MSW i Federalnej Służby Bezpieczeństwa utworzenie wspólnej grupy śledczej i objęcie osobistego nadzoru nad dochodzeniem".
Rzecznik Kremla poinformował, że Putin złożył wyrazy współczucia rodzinie i bliskim zamordowanego.

Opozycja: to morderstwo polityczne

Bliski przyjaciel zamordowanego polityka, lider ruchu Solidarność Ilja Jaszyn oświadczył, że nie ma żadnych wątpliwości, że jest to zabójstwo polityczne. Ilia Jaszyn ujawnił, że Niemcow przygotowywał do druku raport "Putin i wojna", w którym przedstawił dowody na udział sił zbrojnych Rosji w wojnie na Ukrainie.
Z kolei inny z przywódców RPR-PWN (Parnas), były premier Michaił Kasjanow ocenił, że "zabójstwo Niemcowa, to demonstracyjna rozprawa nad liderem opozycji i to przed murami Kremla".
W marcu 2011 roku Niemcow wydał raport "Putin. Korupcja", w którym zarzucił Putinowi, że pod jego rządami korupcja w Rosji "przestała być problemem, a stała się systemem". Polityk ocenił w nim, że takiego złodziejstwa i łapówkarstwa, jak przy Putinie, Rosja nie znała w całej swojej historii. Według Niemcowa, obrót korupcyjny w Rosji osiągnął 300 mld dolarów rocznie, co wówczas stanowiło 25 proc. jej produktu krajowego brutto

Ostry krytyk Putina. Przeciwnik agresji na Ukrainie

Niemcow ostro krytykował politykę Putina, zwłaszcza zaangażowanie Rosji w konflikcie na Ukrainie, określając je jako rosyjską agresję. W latach 2011-12 był jednym z organizatorów protestów w Moskwie po wygranych przez Putina i kontrolowaną przez niego Jedną Rosję wyborach prezydenckich i parlamentarnych.

Borys Niemcow był jednym z przywódców Republikańskiej Partii Rosji - Partii Wolności Narodowej (Parnas) i deputowanym do Dumy Obwodowej w Jarosławiu, 250 km na północny wschód od Moskwy. Wcześniej był współzałożycielem liberalnego ruchu Solidarność, który stawiał sobie za cel zjednoczenie demokratycznej opozycji.
W latach 90. był gubernatorem Niżniego Nowogrodu, 400 km na wschód od Moskwy, a potem wicepremierem. Należał do grona najbliższych współpracowników pierwszego prezydenta pokomunistycznej Rosji Borysa Jelcyna, który rozważał nawet wyznaczenie go na swojego następcę

W niedzielę marsz żałobny w Moskwie?

W niedzielę 1 marca, wspólnie z blogerem Aleksiejem Nawalnym, byłym premierem Michaiłem Kasjanowem i byłym więźniem politycznym Michaiłem Chodorkowskim, Borys Niemcow planował organizację w rosyjskiej stolicy marszu antykryzysowego "Wiesna". Opozycja zastanawia się teraz, w jakiej formie przeprowadzić marsz. Są też głosy, żeby go odwołać i/lub zorganizować marsz żałobny.

Ełła Panfiłowa, rosyjska rzecznik praw człowieka, która znała polityka od początku lat 90., powiedziała, że „to były strzały w plecy Niemcowa i w plecy Rosji”. Podkreśliła, że śmierć Niemcowa wpisuje się w ten sam szereg, co głośne zabójstwa znanych dziennikarzy: Anny Politkowskiej, Dimy Chołodowa i Włada Listiewa.

Mieszkańcy Moskwy przynoszą kwiaty na miejsce zabójstwa.

Trwa śledztwo

Stołeczna policja poszukuje sprawcy zabójstwa. Wprowadzono policyjny plan o kryptonimie "przechwycenie”.

Komitet Śledczy Rosji wszczął postępowanie w związku z zabójstwem. Policja poszukuje białego samochodu, z którego oddano strzały. Na miejsce zabójstwa zjechało się całe dowództwo rosyjskiej i moskiewskiej policji. Byli wśród nich szef rosyjskiego MSW Władimir Kołokolcew i szef moskiewskiej policji generał Anatolij Jakunin.

Przez pewien czas ciało Borysa Niemcowa leżało na trotuarze, nieosłonięte przed obiektywami kamer.

W nocy pokazano zdjęcia, na których widać, jak służby miejskie sprzątają miejsce zdarzenia, używając m.in. węża z wodą.

Świat jest wstrząśnięty

Światowi liderzy wyrażają swój żal i szok po śmierci Borysa Niemcowa. Prezydent USA Barack Obama, w wydanym w piątek wieczorem czasu lokalnego oświadczeniu, potępił "brutalne zabójstwo" czołowego polityka rosyjskiej opozycji. Prezydent wezwał rząd Rosji do przeprowadzenia "szybkiego, bezstronnego i przejrzystego dochodzenia" w sprawie zabójstwa Niemcowa oraz postawienia winnych przed sądem. Amerykański przywódca przekazał kondolencje rodzinie Niemcowa, a także narodowi rosyjskiemu, który stracił "jednego z najbardziej zaangażowanych i elokwentnych obrońców swych praw".

Prezydent Petro Poroszenko napisał na portalu społecznościowym, że Borys Niemcow był jak most między Rosją i Ukrainą, a strzał zabójców zniszczył to zapewne nieprzypadkowo. Prezydent Litwy Dalia Grybauskaite oceniła, że "morderstwo Niemcowa oznacza, że Rosja pogrąża się w otchłań, uciekając się do stosowania terroru wobec własnego narodu".

 

 

Rzecznik prasowy polskiego MSZ Marcin Wojciechowski napisał na Twitterze:"Nie sposób znaleźć słów na wieść o zabójstwie Borysa Niemcowa w Moskwie".

IAR/PAP/TASS/agkm

Wideo: jedno z wystąpień przedstawicielki MSW na miejscu zabójstwa