Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Michał Mendyk 06.02.2015

Najważniejsze spotkanie dla polskiej kultury XX w.?

- W Maisons-Laffitte Giedroyc i Czapski stworzyli jedyną alternatywę dla polskiej inteligencji na 50 lat - mówiła Magdalena Grochowska, autorka książek o dwóch wybitnych postaciach.
Rok 1999. Jerzy Giedroyć w siedzibie Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte pod Paryżem, gdzie mieszkał od 1954 rokuRok 1999. Jerzy Giedroyć w siedzibie Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte pod Paryżem, gdzie mieszkał od 1954 rokuPAP

- Józef Czapski zostawił za sobą malarstwo, dzienniki, rodzinne Przyłuki i tytuł hrabiowski. Zastąpiły je wojna, tułaczka i Starobielsk - opowiadał gość audycji "Dwukropek". - Dopiero w Maisons-Laffitte odkrył miniaturę swego utraconego świata - dodała.

Jak zauważyła prowadząca audycję Dorota Gacek, Czapski i Giedroyc to bohaterowie typowi dla pisarstwa Magdaleny Grochowskiej - poszukujący, otwarci na zmiany, "dwukropkowi". - To ludzie pozostający w nieustannym ruchu, do którego zmusiła ich historia. Ale właśnie dzięki temu ruchowi są zdolni owej historii stawiać opór. Nie są wobec niej bezwolni - mówiła autorka. Przypomniała, że ludzie, którzy - jak Jerzy Giedroyc, Józef Czapski czy Jan Strzelecki -  doświadczyli dramatu II wojny światowej, zmuszeni byli dokonywać strasznych wyborów. Podkreśliła zarazem, że my także stajemy przed podobnymi dylematami, choć może w mniej dramatycznych okolicznościach.

W audycji mowa była ponadto mowa o przyczynach, dla których drogi Czapskiego i Giedroycia rozeszły się. - Ponoć pewnego dnia Czapski, patrząc przez okno na Gierdoycia przemierzającego ogród, powiedział: "To już nie jest człowiek. To idzie "Kultura" - opowiadał gość Dwójki.

W audycji wysłuchaliśmy też unikatowych wypowiedzi bohaterów Magdaleny Grochowskiej z archiwum Polskiego Radia: Jerzego Giedroycia, Józefa Czapskiego, prof. Marii Ossowskiej i Jana Strzeleckiego.

Przypominamy, że jej zbiór reportaży "Wytrąceni z milczenia" zajął trzecie miejsce w ubiegłorocznym plebiscycie słuchaczy Dwójki "25 książek na 25-lecie".

***

Tytuł audycji: Dwukropek
Prowadzący:
Dorota Gacek
Goście:
Magdalena Grochowska
Data emisji:
5.02.2015
Godzina emisji:
18.00

mm/aj