Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Maria Kąkol 03.05.2013

Rzymianin na ziemi faraonów

W sobotnim "Wieczorze operowym" wysłuchamy opartej na wydarzeniach historycznych 3-aktowej opery Georga Friedricha Haendla "Juliusz Cezar w Egipcie”.
Bankiet u Kleopatry, Giovanni Battista Tiepolo 1743-1744Bankiet u Kleopatry, Giovanni Battista Tiepolo 1743-1744File Upload Bot (Eloquence)/The Yorck Project

Swoją najsławniejszą operę Haendel skomponował w latach 1723-1724, do libretta, które sporządził, według Giacomo Francesco Bussaniego, Niccolo Francesco Haym. Prapremiera dzieła odbyła się 20 lutego 1724 roku w londyńskim King’s Theatre, po czym je 13-krotnie powtórzono – za każdym razem z sukcesem.

W początkach następnego roku kompozytor, dokonawszy w operze pewnych zmian, wznowił ją. W tym samym roku ujrzały "Juliusza Cezara...” Brunszwik i Hamburg, przy czym w Hamburgu wystawiono go, w przeciągu lat dwunastu, blisko 40 razy. Rok 1737 przyniósł jednak ostatnią już inscenizację, po której najsłynniejsze operowe dzieło Haendla zniknęło ze scen na dwa stulecia. Powróciło w roku 1922 w Getyndze. W przedstawionej wówczas wersji te role męskie, które Haendel napisał dla kastratów, wykonali artyści dysponujący typowymi głosami męskimi (na przykład, w roli Cezara wystąpił baryton). Dzięki tej właśnie wersji „Juliusz Cezar…” osiadł w repertuarze na stałe. Przedstawienie objechało Europę i, wykonane 200 razy, zainspirowało rzesze naśladowców. Za olśniewającą karierę dzieło zapłaciło jednak wysoką cenę – w kształcie oryginalnym zaprezentowano je dopiero w roku… 1977. Odtąd partię tytułową coraz częściej śpiewały mezzosopranistki – co jednak wcale nie przeszkodziło wybitnemu znawcy epoki, dyrygentowi Nikolausowi Harnoncourtowi, w spektaklach z Wiednia i Zurychu z roku 1985 obsadzać w niej… barytonów.

Akcja rozgrywa się w starożytnym Egipcie. Jego mieszkańcy witają Cezara, który właśnie pokonał Pompejusza. Kornelia, małżonka zwyciężonego, błaga triumfatora o łaskę dla męża. Jest już jednak za późno, bo generał Ptolemeusza, władcy Egiptu, Achillas, przynosi Cezarowi głowę nieszczęśnika. Kornelia mdleje, co wzrusza oczarowanego jej pięknością Achillasa, Cezar zaś, wstrząśnięty, w gwałtownych słowach potępia czyn Ptolemeusza. Kornelia odzyskuje przytomność. Curio, towarzysz Cezara, wyznaje jej miłość, po czym zostawia wdowę po Pompejuszu samą z synem, Sekstusem. Matka rozpacza, syn natomiast ślubuje zemstę…

Wykonawcy: David Daniels – alt, Natalie Dessay – sopran, Christophe Dumaux – alt, Patricia Bardon – kontralt, Alice Coote – sopran, Guido Loconsolo – bas, John Moore – bas, Rachid Ben Abdeslam – alt, Chór i Orkiestra Metropolitan Opera, dyr. Harry Bicket. Spektakl odbył się 27 kwietnia w nowojorskiej Metropolitan Opera.

Audycję prowadzi Aleksander Laskowski

4 maja (sobota) godz. 19.00.