Profesorowie: Paweł Boski (książka naukowa) i Bogdan Wojciszke (książka popularnonaukowa) zostali laureatami drugiej edycji Nagrody Teofrasta. Specjalne wyróżnienie - przyznawane przez Czytelników „Charakterów” za najpopularniejszą książkę roku, otrzymała dr Ewa Woydyłło - autorka „Rak duszy. O alkoholizmie”.
Gościem „Klubu Trójki” był prof. Bogdan Wojciszke, którego aż dwie książki były nominowane. Najlepszą okazał się zbiór przysłów i powiedzeń „Nie rób drugiemu, co tobie niemiłe”.
- Moje książki to próba podzielenia się wiedzą psychologiczną z ludźmi, których ona nie interesuje jako nauka, ale przecież każdy się interesuje ludźmi – powiedział w rozmowie z Dariuszem Bugalskim.
Psychologia uczy przecież spojrzenia na życie z dystansem. Profesor podkreślił, jak ważnym elementem życia jest jego zrozumienie; zrozumienie tego, jak postępują ludzie i dlaczego tak postępują. - Życie nad który nie myślimy, nie byłoby warte przeżycia, bo duża część przyjemności z życia to myślenie o nim – powiedział laureat.
Zgodził się, że wiele spośród przysłów zawartych w jego książce, odnosi się do Polaków. - Żyjemy w świecie, do którego jeszcze nie jesteśmy przyzwyczajeni, w świecie niesłychanej wolności i osobistego podejmowania decyzji, nawet najbardziej drobiazgowych - zauważył. Nie wszyscy sobie z tym radzą. By sobie ułatwić, stosujemy pewne mechanizmy zastępcze, wyliczanki, np. w obliczu zbyt szerokiego wachlarza herbat kupujemy … pierwszą z lewej.
To tyle tytułem wstępu. A teraz – niech przemówią przysłowia. I profesor Wojciszke.
„Kto wiatr sieje, ten burzę zbiera” (o aktualnej sytuacji na polskiej scenie politycznej)
– W sytuacji konfliktu przeciwnicy nawzajem widzą swoje stanowiska jako bardziej skrajne, niż one są w rzeczywistości. Nie potrafią dostrzec, jak często się zgadzają. Niestety, agresja budzi agresję, a wypowiadanie gniewnych słów wcale nie przynosi ulgi. Racjonalnym wyjściem z konfliktu jest zaprzestanie oddawania razów.
„Mądry Polak po szkodzie” (o tym, że nie uczymy się na własnych błędach)
– W każdym języku znajdziemy takie autoironiczne przysłowie mówiące o tym, że nie uczymy się na własnych błędach. Typowym dla zachodniego kręgu kulturowego jest, że nie jesteśmy w stanie przyznać się do błędu. Wynika to zwykle z przesadnej dbałości o poczucie wartości własnej.
„Doskonałość jest cnotą umarłych” (o tym, dlaczego dobry bohater musi być martwy)
- W Polsce nie do zaakceptowania jest, że ktoś, kto został bohaterem, żyje jeszcze kilkadziesiąt lat. Nie bardzo wiemy, co z tym faktem począć. Prawdziwy bohater powinien być martwy. To przysłowie mówi także o tym, że jesteśmy maksymalistami: najlepsza szkoła dla dzieci, najlepszy lekarz, najnowszy model samochodu. Ale na dłuższą metę lepiej mają się Ci, którzy dochodzą do wyznaczonej poprzeczki, przekraczają ją i cieszą sukcesem.
– Smutny wniosek jest taki, że w Polsce jest coraz lepiej, a my wciąż narzekamy – podsumował Bogdan Wojciszke.
Jak to możliwe, że wszyscy jesteśmy uczciwi, a żyjemy w niesprawiedliwym państwie? Co to jest moralna podejrzaność systemu i dlaczego w Polsce nie mitologizujemy pozytywnie? Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy.
Listę wszystkich nominowanych i nagrodzonych książek znajdą Państwo na stronie poświęconej Nagrodzie Teofrasta.
Audycji "Klub Trójki" można słuchać od poniedziałku do czwartku o 21.00.
(asz)