John O’Keefe z University College London otrzyma połowę kwoty, a małżeństwo May-Britt Moser i Edvard Moser z Norweskiego Uniwersytetu Technicznego podzielą się drugą połową. Państwo Moser to piąte małżeństwo w historii, które podzieli się nagrodą.
Nobliści 2014 w dziedzinie medycyny i fizjologii: John O'Keefe (po lewej) oraz Edvard Moser (w środku) oraz May-Britt Moser. Fot. EPA/CHRISTIAN CHARISIUS/TORSTEIN BOE.
Odkrycie trójki noblistów pomaga nam orientować się z przestrzeni i przemieszczać. Naukowcy, których nagrodził Komitet Noblowski, pokazali, jak mózg ludzki radzi sobie z tym zadaniem i gdzie znajduje się jego "centrum pozycjonowania". Wykazali, że istnieją specjalne komórki nerwowe, które się tym zajmują i są w stanie przetworzyć olbrzymią ilość danych z tym związanych.
W 1971 roku John O'Keefe odkrył pierwszą część tego systemu - stwierdził, że komórki nerwowe w hipokampie szczurów aktywują się, kiedy gryzoń znajduje się w konkretnym punkcie pokoju. W innych miejscach aktywowały się inne komórki.
W 2005 roku małżeństwo Moser kontynuujące badania O'Keefe'a odkryło kolejne elementy składowe tego systemu, specjalne neurony, które pomagają nawigować w przestrzeni (tzw. grid cells). Pracując razem, wszystkie te komórki tworzą mózgowy GPS.
Werdykt ogłosił Göran K. Hansson, sekretarz Komitetu Noblowskiego w Sztokholmie.
Werdykt ogłosił Göran K. Hansson, sekretarz Komitetu Noblowskiego w Sztokholmie.
ZOBACZ SERWIS NOBLOWSKI >>>
Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii promuje odkrycia przełomowe z punktu widzenia zdrowia i wiedzy o ludzkim organizmie. Tegoroczna Nagroda Nobla to 8 mln koron szwedzkich (ok. 1,2 mln dolarów). W tym wypadku zostanie podzielona pomiędzy trójkę laureatów.
(ew)