Kompozycja fresku jest tłumna i burzliwa. Cała ściana, pozbawiona jakichkolwiek architektonicznych obramień, wypełniona jest wirującymi wokół Chrystusa postaciami, które nie są poddane prawom ciążenia. Gniewny Chrystus sądzi. Współczująca Maria klęczy u Jego boku. Święci triumfują, anioły dmą w trąby. Pobożni i cnotliwi wznoszą się u niebu, a grzesznicy opadają ku piekłu. Według słów Giorgia Vasariego są tu: „myśli i namiętności, których nikt poza Michałem Aniołem nie widział i nie namalował”.
Fresk Michała Anioła na ścianie ołtarzowej to ostatnie wielkie dzieło zamówione do kaplicy Sykstyńskiej przez Klemensa VIII w 1533 r. Jest nie tylko ostatnie chronologicznie, ale też „ostateczne” – wieńczy bowiem powstający i modyfikowany przez prawie pół wieku program dekoracji wnętrza.
Prace nad freskiem rozpoczęły się w 1535 roku, Michał Anioł miał wówczas już 60 lat, jednak ponownie wstąpił na ogromne rusztowania, malując ogromnych rozmiarów fresk (17 x 13 m) Malował 6 lat, łamiąc sobie w międzyczasie na rusztowaniu nogę, przechodząc depresję i załamania zdrowia.
Ukończony w 1541 "Sąd Ostateczny" stał się dopełnieniem bogatego programu ikonograficznego wnętrza. Freski na sklepieniu, XV-wieczne malowidła mistrzów z Florencji i wreszcie „Sąd Ostateczny” opowiadają bowiem historię świata: jego stworzenie, zapowiedź Chrystusa w postaci Mojżesza, narodziny i życie Zbawiciela i wreszcie Jego ponowne pojawienie się w dniu Sądu Ostatecznego. Teologowie papiescy zamknęli we wnętrzu Kaplicy Sykstyńskiej historię świata i Zbawienia. Fresk Michała Anioła przedstawia dzień osądzenia wszystkich zmartwychwstałych, a zarazem koniec ziemskich dziejów i początek Królestwa Bożego.
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadził: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek (historyk sztuki)
Data emisji: 28.04.2019
Godzina emisji: 11.00
mko/bch
Michał Anioł Buonarroti, Sąd Ostateczny, 1541, fresk na zachodniej ścianie Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie