Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Dwójka
Bartosz Chmielewski 24.01.2015

Profetyzm w literaturze Janusza Zajdla

- Metody, którymi bohaterowie "Paradyzji" oszukiwali komputery, dziś są używane przez Chińczyków do omijania systemów cenzorskich w sieci - mówił w Dwójce Maciej Parowski.
W książce Paradyzje Janusza Zajdla bohaterowie posługują się nowomową koalang, jest to język kojarzeniowo-aluzyjny, który komputer rejestruje jako brednie, a człowiek może domyślić się ukrytego znaczenia słów. Dzięki temu można oszukać wszechobecny podsłuch.W książce "Paradyzje" Janusza Zajdla bohaterowie posługują się nowomową "koalang", jest to język kojarzeniowo-aluzyjny, który komputer rejestruje jako brednie, a człowiek może domyślić się ukrytego znaczenia słów. Dzięki temu można oszukać wszechobecny podsłuch.FLICKR/AnEternalGoldenBraid Dark Pastoral

- Janusz uprawiał fantastykę jako ćwiczenie intelektualne - opowiadał o prekursorze fantastyki socjologicznej w Polsce Maciej Parowski. - On do tego stopnia dokładnie opisywał świat, w którym żyliśmy, że w połowie lat 80. na serio zastanawiano się nad jego powieścią "Limes inferior", jako sposobem opisu działania ekonomii w PRL - zauważał gość audycji "Historie alternatywne.

Zdaniem Parowskiego klucz do zrozumienia fenomenu Janusza Zajdla leży w fakcie, iż tworzył on ze świadomością bycia pisarzem w podbitym państwie. - Jego opowieści były alterantywne wobec rzeczywistości, ale nawiązywały do niej schematami i emocjami. Ten facet nie tylko wiedział jak opisać niewolę, ale też wiedział jak z niej wyjść.

Analityczne umiejętności Janusza Zajdla znalazły potwierdzenie chociażby w powieści "Wyjście z cienia" (1983). Jest ona zdaniem pisarza Piotra Goćka proroczą wizją polskich problemów z transformacją ustrojową. -  Ziemia w tej powieści jest podzielona na kontrolowane przez Obcych jednostki administracyjne zwane kwadratami. W momencie kiedy Obcy znikają i wydaje się, że planeta będzie wolna, ludzie dowiadują się, że żeby nie było chaosu i dla ich własnego dobra samozwańcze elity utrzymają podział na kwadraty, bo jak się go zniesie to będzie wielka katastrofa...

***
Tytuł audycji: Historie alternatywne
Prowadzenie:
Barbara Schabowska i Mateusz Matyszkowicz

Goście: Paweł Dunin-Wąsowicz, Piotr Gociek oraz Maciej Parowski

Data emisji: 24.01.2015
Godzina emisji: 12.00