Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 14.03.2021

Prof. Jacek Jemielity: technologia mRNA daje szanse na lepsze życie

Są głosy, że szczepionki mRNA to rewolucja i klucz do pokonania wielu chorób. Są również tacy, którzy boją się tej technologii. Profesor Jacek Jemielity, biochemik z Uniwersytetu Warszawskiego, który zajmuje się badaniami dotyczącymi mRNA wyjaśnia, że to naturalny, komórkowy przepis na białko. - Ten naturalny proces został wykorzystany do produkcji białek o znaczeniu terapeutycznym - mówi. Jego marzeniem jest, aby ta technologia pomogła w rozwiązaniu problemów, z którymi ludzie spotykają się w życiu codziennym.
koronawirus free 1200.jpg
Jak sprawdzić, czy przeszło się COVID-19 bezobjawowo?

Profesor Jacek Jemielity zwraca uwagę, że tradycyjna medycyna polega na podawaniu lekarstw, które regulują aktywność białek. W przypadku chorób, gdzie tych białek brakuje lub powstają białka w zdeformowanej formie to podejście zawodzi. - Dlatego powstał pomysł, aby w takim przypadku dostarczać białka z zewnątrz - zaznacza. Podkreśla, że najbardziej zaawansowanym wykorzystanie mRNA jest dostarczanie białek, które mają aktywować układ immunologiczny człowieka.

Posłuchaj
34:46 Jedynka/W otwarte karty - 14.03.2021 W otwarte karty Prof. Jacek Jemielity: technologia mRNA daje szanse na lepsze życie (W otwarte karty/Jedynka)

 

kobieta 1200.jpg
Ozdrowieńcy a szczepienia. Czy i kiedy szczepić się przeciwko COVID-19?

To nie jest nowa technologia, bo początki wykorzystania mRNA do celów terapeutycznych sięgają końca XX wieku. Ale od tego czasu trzeba było pokonać wiele problemów, choćby taki, że cząsteczka mRNA jest nietrwała. Zauważa, że firmy BioNTech-Pfizer i Moderna od lat zajmują się doświadczeniami z wykorzystaniem mRNA czy to do sporządzenia szczepionki przeciwko rakowi, czy to przeciwko wirusom, czy to wreszcie przeciwko chorobom rzadkim. Pandemia spowodował, że firmy swe wysiłki skupiły na wytworzeniu szczepionki przeciwko koronawirusowi, a terapeutyki oparte na technologii mRNA zostały dopuszczone do użycia.

Naukowiec podkreśla, że zaletą mRNA jest to, że taką szczepionkę można modyfikować w zależności od choroby. - Struktura szczepionki jest taka sama, różni się jedynie sekwencja kodująca białko - wyjaśnia. Zapewnia, że tę sekwencję można bardzo prosto zmieniać i dlatego ta technologia jest tak bardzo uniwersalna. Ma również tę zaletę, że nie wymaga wykorzystania mikroorganizmów i linii komórkowych. Cały proces odbywa się w przysłowiowej probówce. W Polsce też trwają prace nad technologią mRNA i w pewnych obszarach są bardziej zaawansowane, niż w przypadku szczepionek dopuszczonych do użytku. Ale potrzeba przede wszystkim pieniędzy na dokończenie badań, czy to państwowych, czy prywatnych.

Odnosząc się do twierdzeń, że niezbadane są skutki stosowania tej technologii profesor Jacek Jemielity zwraca uwagę, że wszystko, co nowe rodzi pewne obawy, ale jak wspomniał prace nad tą technologią trwają już blisko 30 lat. - To wystarczająco długo, żeby powiedzieć, że technologia jest skuteczna, jest bezpieczna, żeby pewne problemy poprawić - ocenia. Trudno mu wyobrazić, żeby pojawiły się skutki uboczne później, niż dwa tygodnie po podaniu szczepionki. Przewiduje, że jedynym efektem ubocznym może być reakcja na wytwarzane białko, ale jeśli nic takiego nie nastąpi w kilka dni po szczepieniu to raczej już nie nastąpi.

Gość Programu 1 Polskiego Radia nie umie przewidzieć, jak długo będzie trwała odporność na koronawirusa. Jego zdaniem, dłużej, niż w przypadku szczepionki przeciwko grypie. - Z pewnością jeden sezon - mówi. Profesor rozwiewa wątpliwości przytaczane w fake newsach np. że mRNA zmienia genom człowieka. - To bzdura, bo mRNA nie ma dostępu do DNA - mówi. Tłumaczy dlaczego ozdrowieńcy również powinni zostać zaszczepieni. Jacek Jermielity przewiduje rozwój szczepionek mRNA. Jego zdaniem, umożliwia spersonalizowane szczepienie przeciwko nowotworom, gdzie będzie się badało genom chorego i pod tym kątem tworzyło szczepionkę. Potrwa to zaledwie dwa miesiące. Już rozpoczęły się badania kliniczne, ale trudno przewidywać, kiedy się zakończą.

Czytaj także:

***

Tytuł audycji: "W otwarte karty"

Prowadziła: Małgorzata Raczyńska-Weinsberg

Gość: profesor Jacek Jemielity (biochemik z Uniwersytetu Warszawskiego)

Data emisji: 14.03.2021

Godzina emisji: 15.08

ag