- Gallowi zawdzięczamy spisanie tradycji, a zaczyna się ona, wedle pamięci jego rozmówców, w Gnieźnie, historycznej stolicy państwa Mieszka - mówi o dorobku pierwszego polskiego kronikarza prof. Andrzej Nowak. Imiona historycznych władców, których wymienia Anonim zwany Gallem: Siemowit, Leszek i Siemomysł, potwierdzają dziś historycy. - Jego relacja jest wyjątkowo wiarygodna, oszczędna w fantastyczne historie i krótka, sięga tylko cztery pokolenia przed Mieszka - dodaje ekspert.
Dłuższą i zdecydowanie barwniejszą opowieść snuje Mistrz Wincenty, zwany później Kadłubkiem. W jego relacji naród Lechitów zajmuje niemal połowę Europy, a ich pierwszym władcą zostaje Krak. - Gdy jeden z jego synów zabija drugiego, a zwycięzca tego niegodnego pojedynku zostaje odsunięty od władzy, do głosu dochodzi Wanda, córka Kraka. To ona jest reprezentantką tego, co najpiękniejsze i najlepsze w polskości, siły przyciągania - opowiada historyk.
Znacznie bardziej stereotypowo jawią się zapisy kronikarza franciszkańskiego zwanego Dzierzwą. Choć ten Polaków wywodzi od... syna Noego.
Do czego Kadłubkowi potrzebny był smok, kto przywołuje imiona braci Lecha, Czecha i Rusa i dlaczego spór o pochodzenie Słowian najżywszy stał się w wieku XX? W podróży przez wieki prof. Andrzej Nowak sięga także do kronik Jana Długosza, odnajduje w dalekiej historii związki z papieżem Polakiem i dochodzi faktycznej daty chrztu Polski.
***
Tytuł audycji: Historia żywa
Prowadziła: Dorota Truszczak
Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk i publicysta związanym z Uniwersytetem Jagiellońskim i Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk, członek Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę, znawca historii Europy Wschodniej XIX-XX wieku i stosunków polsko-rosyjskich, autora dzieła "Dzieje Polski" - ukazały już dwa jego tomy)
Data emisji: 12.03.2016
Godzina emisji: 15.10
asz/jp