Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 12.11.2017

Jak wyglądał pierwszy dzień niepodległości?

11 listopada przyjęto uważać za pierwszy dzień odzyskania przez Polskę niepodległości, gdyż tego dnia w 1918 roku podpisano kapitualcę Niemiec i zakończyła się I wojna światowa. Ale w różnych częściach odradzającego się państwa pierwszy dzień niepodległości wyglądał różnie.

I wojna światowa przyniosła prawie 10 milionów zabitych, a ponad 20 milionów rannych, w tym wiele kalek. Państwa, które w XVIII rozgrabiły Rzeczpospolitą pogrążyły się w kryzysie i anarchii. Na gruzach trzech imperiów Polacy dostrzegli szansę na niepodległość.

W październiku 1917 roku rewolucja ogarnęła Rosję. Niemal w rok później zaczęła się rozpadać monarchia habsburska, czyli Austro-Węgry. Niepodległość proklamowała Czechosłowacja, Węgry zerwały unię z Austrią, więc przyszedł czas na Polskę. Jakie wydarzenie, oprócz zakończenia wojny światowej kojarzy się jeszcze z 11 listopada?

W audycji wspominamy odzyskiwanie niepodległości w Krakowie i Warszawie. Co wydarzyło się we Lwowie, który chcieli zająć Ukraińcy, a w obronie którego tak zasłużyły się Orlęta? Jaką rolę Niemcy chcieli przyznać Piłsudskiemu? Opowiadamy również o rozbrajaniu Austriaków i Niemców, o Powstaniu Wielkopolskim i krzepnięciu Polski na wschodzie. Historycy przypominają, jak wyglądał pierwszy dzień niepodległości w różnych regionach odradzającego się państwa i które miasto jako pierwsze na ziemiach polskich odzyskało niepodległość?

Posłuchaj nagrania całej audycji.

***

Tytuł audycji: Labirynt historii

ProwadziJacek Raginis-Królikiewicz

Goście: prof. Andrzej Chwalba (historyk), Ludwik Iwaszko (Polska Organizacja Dywersyjna), prof. Janusz Odziemkowski (historyk UKSW), prof. Jan Żaryn (historyk), dr Tadeusz Widmański

Wykorzystane utwory: Krzysztof Kiljański "Pieśń kronika", Ignacy Dygas "Rota", Katy Carr "O mój rozmarynie"

Data emisji: 12.11.2017

Godzina emisji: 17.10

ag/mz