Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Klaudia Hatała 09.12.2017

Sarmackie dziedzictwo

Sarmacki Ptolemeusz – tak kilka stuleci temu nazywano słynnego polskiego astronoma Mikołaja Kopernika. Przymiotnik sarmacki był nagminnie stosowany od XVI wieku. Wtedy narodziła się fascynacja sarmatyzmem w Polsce.
Mikołaj Kopernik - portret z Sali Mieszczańskiej w Ratuszu Staromiejskim w ToruniuMikołaj Kopernik - portret z Sali Mieszczańskiej w Ratuszu Staromiejskim w ToruniuWikiopedia/PD
Posłuchaj
  • Sarmackie dziedzictwo (Historia żywa/Jedynka)
Czytaj także

To był czas kiedy w Europie narody  poszukiwały w swojej  w historii  starożytnych przodków uświetniających ówczesne państwo i żyjących w nim ludzi. Polacy znaleźli sobie starożytnych Sarmatów, którzy mieli zamieszkiwać dorzecze Wisły zanim pojawili się tu Słowianie.

Nazwę zaczerpnęli twórcy polskiej kultury sarmackiej z dzieł astronoma, matematyka i geografa greckiego pochodzenia Ptolemeusza z Aleksandrii, żyjącego w  II wieku przed Chrystusem. Ptolemeusz w swoich dziełach  używał  nazwy "Sarmacja Europejska" wskazując na lud zamieszkujący tereny Rzeczpospolitej. Było też określenie "Sarmacja Azjatycka" – dalej na wschód aż do rzeki Don. Z łaciny Sarmata – to członek koczowniczych plemion irańskich.

Sarmacki mit stał się podstawą  niezwykle żywotnej i oryginalnej kultury szlachty polskiej,  kultury obecnej  kilka stuleci, która ukształtowała  osobowość, a może stereotyp staropolskiego szlachcica. Sarmata aż do oświecenia to uosobienie polskiego patrioty. Zaś w oświeceniu symbol wszystkiego co złe dla Polski.

W "Historii żywej" mówiliśmy o kulturze Jana Kochanowskiego i sarmackiej idei: duchowych podstawach suwerenności. Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.

***

Nasz cykl poświęcony jest teraz  setnej rocznicy powrotu Polski na mapę Europy w 1918 roku.   Odwołujemy się do czasów minionych przypominając wydarzenia, które budowały   suwerenność Polski lub prowadziły do jej utraty.  

*** 

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadząca: Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, członek Narodowej Rady Rozwoju, autor "Dziejów Polski")

Data emisji: 9.12.2017

Godzina emisji: 14.12

kh