Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 12.05.2018

Galicja autonomiczna: pochwała podległości czy droga do niepodległej?

Do lat 60 XIX wieku Galicja była prowincją Cesarstwa Austrii bez swobód obywatelskich, możliwości zakładania stowarzyszeń, z językiem niemieckim w szkołach, wzrostem znaczenia policji, która miała mieć "baczność na sposób myślenia ludu".
Galicyjscy Ukraińcy - widokówkaGalicyjscy Ukraińcy - widokówkaWikipedia/domena publiczna
Posłuchaj
  • Galicja autonomiczna: pochwała podległości czy droga do niepodległej? (Historia żywa/Jedynka)
Czytaj także

To było nie Królestwo Galicji i Lodomerii, ale jak mówiono złośliwie Królestwo Policji i Landwerii pod panującym od 1848 roku cesarzem Franciszkiem Józefem I. Dla Polaków najbardziej opresyjny z zaborów, zacofany, z dużą liczbą analfabetów. Tzw bieda galicyjska powodowała, że w monarchii cywilizacyjnie za Galicją była tylko Bukowina.

Co takiego stało się, że po 1860 roku Galicja doczekała się autonomii, polskiego samorządu, administracji, swobodnego rozwoju i stała się - jak mówiono - Arką, gdzie przechowywana jest Polska, by się kiedyś odrodziła? Także "świątynią nauki i sztuki" zdaniem Michała Bobrzyńskiego, posła do Sejmu Krajowego we Lwowie i Rady Państwa w Wiedniu.

Można było wywieszać biało-czerwone flagi, śpiewać "Jeszcze Polska nie zginęła", porozumiewać się po polsku nawet w oficjalnej korespondencji ze stolicą cesarstwa, a blisko 40 Polaków zrobiło kariery polityczne w Austrii od ministra w górę. Na tle innych zaborów to niezwykła sytuacja, autonomia de facto nawet większa niż de iure.

Dlaczego wśród wszystkich ziem rozbiorowych to Galicja zapisała się pozytywnie w społecznej pamięci, tak jak i cesarz Franciszek Józef? Gościem audycji był prof. Andrzej Nowak.

***

Tytuł audycji: "Historia żywa"

Prowadzi: Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk)

Data emisji: 12.05.2018

Godzina emisji: 14.09

kh