Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 29.12.2018

Piąty rok polskiej niepodległości

13 stycznia 1923 roku rozpoczął urzędowanie nowo powołany minister skarbu Władysław Grabski. Od prawie miesiąca Polska borykająca się z inflacją miała nowy rząd generała Władysława Sikorskiego. Ale większość sejmowa związana z podpisanym w maju paktem lanckorońskim, tzw. koalicja Chjeno-Piasta opowiadająca się za narodowym charakterem Rzeczypospolitej, przyczyniła się do jego upadku.

W maju Sikorskiego zastąpił Wincenty Witos, który w grudniu oddał tekę szefa rządu Władysławowi Grabskiemu, przyszłemu ojcu polskiego złotego. Powołano rząd pozaparlamentarny, rząd fachowców. Wtedy za jednego dolara płacono już ponad 6 milionów marek polskich. 

Hiperinflacja wywołała falę strajków górników, kolejarzy, pocztowców. W listopadzie rząd wprowadził kilkudniowy stan wyjątkowy w Warszawie, Lwowie, Krakowie, Katowicach i Łodzi. Pojawiła się groźba strajku generalnego.

W lipcu Marszałek Józef Piłsudski, po wcześniejszych rezygnacjach z wszelkich stanowisk w państwie, rozpoczynając przymusową, przedwczesną polityczna emeryturę, nazwał endecję "zaplutym, potwornym karłem".

Poza politycznymi sporami. Towarzystwo Akcyjne "H.Cegielski" rozpoczęło budowę fabryki lokomotyw w Poznaniu. Poświęcono port w Gdyni. Otwarto Transatlantycką Centralę Radiotelegraficzną. Odzyskany po latach od Rosji pomnik księcia Józefa Poniatowskiego znów w Warszawie, tak jak część rękopisów wywiezionych w okresie rozbiorów.

W polityce międzynarodowej: Rada Ligi Narodów podjęła decyzję o ustaleniu linii demarkacyjnej między Polską i Litwą. Konferencja Ambasadorów Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Japonii uznała wschodnią granicę Polski. Polska dyplomacja nawiązywała kontakty handlowe i wojskowe.

Gościem audycji był prof. Andrzej Nowak. 

***

Tytuł audycji: "Historia żywa"

Prowadzi: Dorota Truszczak

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk)

Data emisji: 29.12.2018

Godzina emisji: 14.09

ag