Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Katarzyna Karaś 13.04.2021

Jan III Sobieski i Maria Kazimiera "Marysieńka"

Sportretował go jego imiennik - Jan Matejko. Ma swoje pomniki sławiące jego czyny. Był jednym z najwybitniejszych polskich wodzów i władców. Pogromcą Turków pod Wiedniem i obrońcą świata chrześcijańskiego - Lwem Lechistanu. Jan III Sobieski zasłynął także... listami do Marysieńki, swojej żony - francuskiej arystokratki Marii Kazimiery. To właśnie tym postaciom poświęcona była audycja "Historia żywa".

Posłuchaj
40:40 2021_04_12 21_09_18_PR1_Historia_Zywa.mp3 Jan III Sobieski i Maria Kazimiera "Marysieńka" (Historia żywa/Jedynka)

 

Po śmierci Michała Korybuta Wiśniowieckiego 45-letni syn kasztelana krakowskiego Jan Sobieski podczas wolnej elekcji 1674 roku wybrany został  na władcę Polski. Wcześniej był zagorzałym przeciwnikiem tego króla, przedstawicielem grupy malkontentów, zwolennikiem sojuszu z Francją, choć wiele lat później sprzymierzył się z Habsburgami.

800px-Prima_Pagina_Chronicae_Galli_Anonymi_Polona.jpg
Nowy cykl: "Poczet – odnowa: od Leszka do Leszka"

W czasie potopu szwedzkiego na kilka miesięcy opuścił ówczesnego króla Jana Kazimierza, przeszedł na stronę najeźdźców. Po stronie Rzeczypospolitej walczył z Turkami, Rosjanami, Kozakami, także ze Szwedami i wojskami Siedmiogrodu. Zwycięzca w bitwie pod Podhajcami w 1667 roku, pod Chocimiem w 1673 roku, wreszcie na przedpolach Wiednia, habsburskiej stolicy, we wrześniu 1683 roku, czy niespełna miesiąc później pod Parkanami (dziś na terenie Słowacji przy granicy z Węgrami).


Czytaj także:


Niektórzy uważają, że ta ostatnia victoria była ważniejsza, choć jest mało znana. Wojna z Turcją przyniosła więcej korzyści Austrii, wzmacniając jej pozycję. Także tym, że Sobieski przystąpił do Ligi Świętej.

Król miał też na swoim koncie porażki: w kontaktach z Rosją - uznając jej nabytki terytorialne - czy polityce mołdawskiej. Nie spełnił też swojego największego marzenia po 22 latach panowania - nie zostawił po sobie królewskiego potomka.

Jan Sobieski był nie tylko wodzem i politykiem, ale także autorem słynnych uczuciowych listów do żony Marysieńki, wdowy po wojewodzie Janie Zamoyskim, którą poślubił potajemnie w 1665 roku. Jaki był jej wpływ na decyzje władcy w sprawach ustroju państwa i "złotej wolności"? Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.

***

Tytuł audycji: Historia żywa

Prowadzi: Dorota Truszczak 

Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")

Data emisji: 12.04.2021

Godzina emisji: 21.10

kk