44:38 2021_04_19 23_08_11_PR1_Historia_Zywa.mp3 August II Mocny i Stanisław Leszczyński (Historia żywa/Jedynka)
Kulminacją "najbardziej niemoralnego bezkrólewia w dziejach Rzeczypospolitej" były wybory nowego władcy w czerwcu 1697 roku, rok po śmierci Jana III Sobieskiego. Co dokładnie oznacza to "najbardziej niemoralne bezkrólewie", po którym na tronie Polski zasiadł 27-letni August II, władca Saksonii z dynastii Wettynów, która dzięki temu awansowała w hierarchii rodów europejskich? Dlaczego ostatecznie to on zasiadł na tronie, skoro byli godniejsi kandydaci? Jeden z nich, Franciszek Ludwik Burbon, francuski książę Conti, także został nominowany w elekcji. Czy to tylko legenda, że August II obsypał szlachtę złotem?
Nowy cykl: "Poczet – odnowa: od Leszka do Leszka"
Nowy król zaangażował się w wojnę północną między Szwecją a Rosją, wciągając w nią Polskę, co doprowadziło do spustoszenia Królestwa. Z tego powodu w 1704 roku doszło do opozycyjnej elekcji 27-letniego Stanisława Leszczyńskiego, którego niespodziewanie poparł król Szwecji Karol XII. Niebawem nastąpiła przymusowa abdykacja Augusta. Sas odzyskał koronę Polski w 1709 roku, kiedy w sojuszu z Prusami, Danią i Rosją pokonał Szwedów pod Połtawą. Bitwa stała się początkiem dominacji rosyjskiej w regionie.
Król August II podjął próbę reformy ustroju Królestwa Polskiego na rzecz wzmocnienia władzy monarchy, co spotkało się ze sprzeciwem szlachty, która siłą chciała przywrócić na tron Stanisława Leszczyńskiego. W cieniu wojny domowej rolę mediatora spełnił car Piotr I.
Czytaj także:
1 lutego 1717 roku został zwołany Sejm, zwany niemym. Doszło wtedy do ważnej w dziejach Rzeczypospolitej szlacheckiej próby zreformowania i usprawnienia ustroju państwa. Z drugiej jednak strony zapoczątkował on stopniową utratę suwerenności przez Rzeczpospolitą. Prusy, Austria i Rosja torpedowały plany reform w Królestwie, zawierały wymierzone weń porozumienia, w tym "przymierze trzech czarnych orłów" z 1732 roku.
Augustowi II nie udało się zapewnić korony polskiej swojemu synowi. Po śmierci Sasa, podczas elekcji w 1733 roku, królem ponownie obwołano 56-letniego Stanisława Leszczyńskiego. Na krótko. W 1736 roku wybór szlachty zbrojnie zawetowała Rosja, Austria i Saksonia. Jakim władcą byłby Stanisław Leszczyński, syn podskarbiego wielkiego koronnego i starosty generalnego Wielkopolski, który na emigracji we Francji dożył blisko 90 lat? Czy zmieniłby bieg historii i nie doszłoby do upadku państwa? Zapraszamy do wysłuchania audycji.
***
Tytuł audycji: Historia żywa
Prowadzi: Dorota Truszczak
Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")
Data emisji: 19.04.2021
Godzina emisji: 23.10
kk