Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Andrzej Gralewski 21.07.2020

Jak polscy matematycy złamali tajemnice Enigmy

Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Muzeum Historii Polski wzbogaci się o niezwykle cenny dla polskiej kultury materialnej egzemplarz maszyny szyfrującej Enigma skonstruowanej przez polski wywiad. Enigma zostanie przekazana MHP przez Instytut Piłsudskiego w Londynie. W kolekcji Muzeum Historii Polski znajduje się egzemplarz niemieckiej Enigmy z początku lat 30. XX.

Pierwsze egzemplarze "polskiej Enigmy" zostały wyprodukowane w naszym kraju na zlecenie Biura Szyfrów II Oddziału Sztabu Głównego Wojska Polskiego. Polakom, w pierwszej połowie lat 30.XX wieku, udało się złamać szyfr niemieckiej Enigmy. Szczególne sukcesy w tej dziedzinie odnieśli matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski.


Posłuchaj
20:16 eureka 21-07-2020 OK.mp3 Tajemnice Enigmy (Eureka/Jedynka)

 

Wyzwanie stanowiło usprawnienie procesu odczytywania przechwyconych niemieckich depesz. W tym celu polski wywiad zlecił opracowanie maszyn liczących.  Najbardziej zaawansowaną z nich była tzw. polska Enigma, będąca w sposobie działania kopią maszyny niemieckiej. Skonstruowali ją inżynierowie z zakładów AVA w Warszawie na zlecenie wywiadu i w kooperacji z kryptologami.



Enigma nabyta do zbiorów MHP to właśnie jeden z egzemplarzy wyprodukowanych po wrześniu 1939 roku. O tym opowiadają historycy z Muzeum. W audycji wykorzystano materiały z Archiwum Polskiego Radia.

 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu/Youtube

***

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Dorota Truszczak

Data emisji: 21.07.2020 r. 

Godzina emisji: 19.06

ag