Powstanie Warszawskie. Relacje między dowództwami i sytuacja międzynarodowa

Powstanie Warszawskie. Dramatyczne karty z historii Polskiego Radia

Sytuacja polityczna i gra aliantów zachodnich

Dowódcy powstania podejmowali różne decyzje, chociaż nie mieli danych o sytuacji międzynarodowej i o grze aliantów zachodnich ze Stalinem, która się toczyła wobec Polski. - Moim zdaniem decyzja zasadnicza została podjęta na konferencji w Teheranie, w listopadzie 1943 r. Uznano wtedy, że Polska jest w strefie operacyjnej Związku Sowieckiego, oczywiście za zgodą USA oraz Wielkiej Brytanii - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Marian Marek Drozdowski z Instytutu Historii PAN. - Wszystkie działania wojenne do linii Łaby za zgodą naszych aliantów musiały być uzgadniane i zaakceptowane przez kierownictwo polityczne Związku Sowieckiego, krótko mówiąc przez Stalina - opowiada historyk. 

Wiara w osiągnięcie porozumienia 

Jak podkreśla gość audycji, z punktu widzenia aliantów była wiara, że uda się osiągnąć pokojowe porozumienie. - Przecież my dostarczamy Stalinowi ropę naftową, surowce, uzbrojenie. Z drugiej strony on ratuje naszych żołnierzy, bo kluczową rolę odgrywa Armia Czerwona na froncie europejskim, a później będzie odgrywać pomocniczą rolę w czasie wojny z Japonią - opowiada. - Za to trzeba zapłacić, a najłatwiej było zapłacić kosztem najsłabszych. Konsekwencja nie jest w pełni zrozumiana ani przez rząd koalicyjny na czele ze Stanisławem Mikołajczykiem, ani przez Komendę Główną AK - dodaje.  

Powstanie Warszawskie - zobacz serwis specjalny

Uzgodnienia z rządem londyńskim 

- Rząd Stanisława Mikołajczyka daje wówczas wolną rękę m.in. gen. Komorowskiemu i Janowi Stanisławowi Jankowskiemu na podjęcie powstania. - Dowódcy podejmują to powstanie zgodnie z własną wolą i własną orientacją polityczną, a Stanisław Mikołajczyk chce mieć to powstanie w rozmowach ze Stalinem, bo opuszcza Londyn i udaje się do Moskwy w towarzystwie prof. Grabskiego, który jest przewodniczącym Rady Narodowej RP i ministra Romera, ministra spraw zagranicznych - zaznacza prof. Drozdowski. 

Czytaj również: 

• Jan Stanisław Jankowski - zatwierdził Powstanie Warszawskie
• Powstanie Warszawskie. 77 lat temu gen. Tadeusz Komorowski wydał decyzję

***

Polskie Radio aktywnie włącza się w obchody 77. rocznicy Powstania Warszawskiego. Wszystkie anteny publicznego nadawcy przygotowały szereg unikatowych materiałów, zawierających m.in. archiwalne nagrania oraz rozmowy z ekspertami i historykami. 1 sierpnia z radioodbiorników płynęły dźwięki powstańczych pieśni oraz wspomnienia tych, którzy w 1944 roku bohatersko walczyli o Warszawę i wolną Polskę.

***

Tytuł audycji: "Eureka" 

Prowadził: Krzysztof Michalski

Goście: prof. Marian Marek Drozdowski (Instytut Historii PAN), prof. Maciej Józef Kwiatkowski (radiowiec, powstaniec warszawski), Edmund Osmańczyk ("Jan Gor", autor codziennych komentarzy "Dzień walki" podczas Powstania Warszawskiego)

Data emisji: 2.08.2021 

Godzina emisji: 19.29

ans